Dodekaorton: Zwiastowanie – Bliskość Boga. Wystawa w Supraślu

Podejmowane podczas plenerów tematy podążają za projektem odnowy sztuki sakralnej zaproponowanym przez Teologię Polityczną, poszukując synergicznego zobrazowania tematu w dialogu z twórcami zanurzonymi w tradycji ikonografii wschodniej – wyjaśnia Mateusz Środoń, który wraz z Ewą Zalewską jest kuratorem wystawy w Supraślu.

Zwiastowanie stanowi święto z Dodekaortonu – grupy Dwunastu Wielkich Świąt Tradycji Wschodniej. Zarazem temat ten jest pierwszą tajemnicą Różańca Świętego i uroczystością w Tradycji Zachodniej.

W obydwu tradycjach jest to święto szczególne, bowiem czczona w nim Tajemnica Wcielenia dotyczy w jednocześnie Matki Bożej i Chrystusa – jest to pierwszy moment tak wielkiej bliskości Boga i człowieka. Ważnym aspektem kameralnej wystawy czasowej jest prezentacja prac pleneru Dodekaorton 2024 w zestawieniu z ikonami Wielkich Świąt i Zwiastowania ze zbiorów Muzeum Ikon w Supraślu.

Zwiastowanie Bogarodzicy stanowiło jeden z najstarszych i zarazem najbardziej rozpowszechnionych tematów ikonografii chrześcijańskiego Wschodu i Zachodu. Temat ten znalazł odzwierciedlenie w dziełach, które powstawały u zarania sztuki chrześcijańskiej, jak również później – w dobie uformowanej sztuki związanej z chrześcijańską ortodoksją i chrześcijaństwem zachodnim.

Podstawowym źródłem ikonografii Zwiastowania pozostaje Ewangelia św. Łukasza (Łk 1, 26–38). Piśmiennicze źródła ikonografii Zwiastowania stanowią również apokryfy: Protoewangelia Jakuba (PrtEwJk XI, 1–2), Ewangelia Pseudo-Mateusza, Ewangelia Gruzińska, Ormiańska Ewangelia Dzieciństwa (EwDzOrm 4, 8; 5, 1–12). Ważnym źródłem literackim kształtującym ikonografię sceny Zwiastowania jest także Akatyst ku czci Bogarodzicy, wychwalający jej niezwykłe przymioty napisany w VI wieku przez Romana Melodosa (który był też podstawowym tekstem modlitewnym tegorocznego pleneru). Organizatorami pleneru Dodekaorton, który odbył się w dniach 11 – 22 września 2024 w Odargowie są Fundacja Dobry Grunt i Warszawski Klub Inteligencji Katolickiej

Kuratorzy wystawy:
Mateusz Środoń, Ewa Zalewska

Wernisaż: 9 października, godz. 11:00 w Muzeum Ikon w Supraślu

Oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku
ul. Klasztorna 1, 16-030 Supraśl

Otwarte: wtorek – niedziela – 10.00–17.00

Ostatnie wejście odbywa się godzinę przed zamknięciem Muzeum.

Zapraszamy!

Fot. A. Sierko-Szymańska

Na zdjęciu: Archanioł Gabriel ze sceny Zwiastowania (ikona z skrzydła carskich wrót) tempera na desce, XIX w., Rosja, nr. inw. MI/I/426, Zbiory Muzeum Ikon w Supraślu Oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku

Zobacz też:

•  Zwiastowanie. Wystawa w Białymstoku na 42. Dniach Kultury Chrześcijańskiej