Do poprawnego działania strony wymagana jest włączona obsługa JavaScript

Muzyka na Adwent: Ralph Vaughan Williams i jego wariacje [POSŁUCHAJ]

Muzyka na Adwent: Ralph Vaughan Williams i jego wariacje [POSŁUCHAJ]

Czysta, przesycona żalem muzyka może stanowić tło do namysłu nad naszym własnym życiem w czasie adwentowego "prostowania ścieżek”


Five Variants of Dives and Lazarus
Ralpha Vaughana Williamsa to muzyczne medytacje na temat ewangelicznej przypowieści o bogaczu i ubogim Łazarzu. Przypowieść nawołuje do nawrócenia. Odnosząca się do niej muzyka nadaje się szczególnie do przypomnienia i przeżywania w adwencie – pisze Maciej Papierski

Five Variants of Dives and Lazarus Ralpha Vaughana Williamsa to muzyczne medytacje na temat ewangelicznej przypowieści o bogaczu i ubogim Łazarzu (Łk 16, 19-31). Znana z Nowego Testamentu historia funkcjonuje w kulturze Wysp Brytyjskich również jako tekst popularnej pastorałki. Ucztujący pan przegania spod bram swojego domu umierającego z głodu nędzarza, proszącego go o jałmużnę. W poincie dowiadujemy się, że cierpienie biednego zostało wynagrodzone w Królestwie Niebieskim, zaś postępek bogacza zadecydował o jego potępieniu. Trudno nie skojarzyć tej opowieści z tradycją zostawiania dodatkowego nakrycia na wigilijnym stole.

Kompozytor wykorzystuje melodię wspomnianej pieśni, opracowując ją na orkiestrę smyczkową i harfę. Ponieważ utwór ma formę wariacji (Five Variants...), temat melodyczny pojawia się kilkukrotnie, choć za każdym razem prezentowany jest w inny sposób. Poszczególne segmenty różnią się od siebie fakturą i dynamiką – muzyka raz płynie spokojnie, kiedy indziej zaś pełna jest napięcia. Mimo to nie słychać wyraźnych zmian nastroju – całość przepełnia smutek i zaduma w różnych odcieniach. Muzyka pozostaje w tym wymiarze spójna z tekstem pastorałki (choć utwór Williamsa jest czysto instrumentalny): mamy do czynienia z lamentem, tak nad ziemskim cierpieniem ubogiego człowieka, jak i tym wiecznym, spowodowanym nieczułością bogatego gospodarza, która wtrąciła go do piekła.

Wybrałem ten utwór właśnie dlatego, że tekst Dives and Lazarus  nawołuje do nawrócenia – nadaje się więc szczególnie do przypomnienia i przeżywania już w adwencie. Ralph Vaughan Williams, wyjątkowo chętnie czerpiący z ojczystego folkloru, pozbawiając przetwarzaną pastorałkę słów, dokonuje jednocześnie pewnego jej uwznioślenia i uniwersalizacji. Czysta, przesycona żalem muzyka może stanowić tło do namysłu nad naszym własnym życiem w „czasie prostowania ścieżek”.

W ostatniej zwrotce ludowej pastorałki bogacz szlocha: „O was I now alive again / The space of half an hour /O that I had my peace again / Then the devil should have no power” (Och, gdybym mógł znów ożyć, choćby na pół godziny, odzyskałbym pokój i diabeł nie miałby więcej władzy). Okrzyk ten ma być dla słuchacza lekcją uważności i wrazliwości. Wierzę, że je obie kształtuje także obcowanie z piękną muzyką, taką jak ta Ralpha Vaughana Williamsa.

Maciej Papierski

fot: Fragment obrazu "Bogacz i Łazarz" autorstwa Bartholomeusa van Bassena z XVII w.


Czy podobał się Państwu ten tekst? Jeśli tak, mogą Państwo przyczynić się do publikacji kolejnych, dołączając do grona MECENASÓW Teologii Politycznej Co Tydzień, redakcji jedynego tygodnika filozoficznego w Polsce. Trwa >>>ZBIÓRKA<<< na wydanie kolejnych numerów naszego tygodnika w 2024 roku. Każda darowizna ma dla nas olbrzymie znaczenie!

Wydaj z nami

Wydaj z nami „Incydenty” Andrzeja Horubały
Zostań wydawcą nowego zbioru opowiadań Andrzeja Horubały
Brakuje
Wpłać darowiznę
100 zł
Wpłać darowiznę
500 zł
Wpłać darowiznę
1000 zł
Wpłać darowiznę

Newsletter

Jeśli chcesz otrzymywać informacje o nowościach, aktualnych promocjach
oraz inne istotne wiadomości z życia Teologii Politycznej - dodaj swój adres e-mail.