Izydora Dąmbska (1904-1983). Mądrość i prawda

Tytuł: Izydora Dąmbska (1904-1983). Mądrość i prawda
Redakcja: Barbara Judkowiak, Radosław Kuliniak, Mariusz Pandura, Łukasz Ratajczak
Liczba stron: 610
Okładka: twarda z obwolutą
Data wydania: 2023
ISBN: 978-83-66941-47-2

Związek wolności z odpowiedzialnością był i jest przedmiotem wyczerpu­jących analiz etyków i filozofów prawa. Rzadziej bierze się pod uwagę podstawowy – jak mi się wydaje – związek denotacji słowa „wolność” z denotacjami słowa „prawda”. Związek ten przybiera różną postać w zależności od tego: po pierwsze, o jaki sens słowa „prawda” chodzi, po drugie, jaka jest natura owej relacji. O jednym powiązaniu, na które zwrócili uwagę stoicy była już mowa. Podstawową wolnością człowieka w myśl tej koncepcji jest wolność od fałszu w znaczeniu błędu, a zatem możność trafnego rozpoznawania i akceptowania prawdy w znaczeniu prawdziwego o rzeczy sądu. W tym rozumieniu wolność jest warunkiem poznania. Poznanie zaś odsłaniające rzeczywisty stan rzeczy czyli prawdę w znaczeniu ontologicznym jest dobrem istoty rozumnej a w konsekwencji wolność jako warunek nabiera wartości instrumentalnej środka osiągania naczelnej wartości, jaką jest prawda. Ale wolności ludzkiej towarzyszyć też może fałsz jako świadome naruszanie wartości prawdy, fałsz w sensie kłamstwa narzucanego człowiekowi przez innych, w szczególności przez wroga, przez nieodpowiedzialną władzę, przez propagandę polityczną itp. Wolność od fałszu w tym rozumieniu i równoczesna możność demaskowania go i głoszenia prawdy jest podstawą moralności społecznej. Nie ma społecznej moralności bez prawdy w sensie negacji kłamstwa obliczonego na ujarzmienie ludzi przez uniemożliwienie im wydawania prawdziwych sądów o sytuacji ich społecznego bytu. Zakłamanie życia społecznego wyrażające się między innymi w używaniu słów bez pokrycia lub w dowolnym zmienianiu ich znaczeń celem wprowadzenia w błąd, a tym samym ogłupianiu ludzi, narusza podstawową wolność człowieka jako istoty rozumnej.

(Izydora Dąmbska, Gdy myślę o słowie „wolność” – fragment)

Książka dostępna jest na stronie wydawcy

________________

Spis treści:

Wprowadzenie 7
I. Kalendarium
Kalendarium 19
II. Listy
Listy Władysława Tatarkiewicza do Izydory Dąmbskiej 101
III. Dokumenty
Życie 233
Nauka 241
Protesty 268
IV. Sprawy zatrudnienia uniwersyteckiego Izydory Dąmbskiej
Sprawa zatrudnienia Izydory Dąmbskiej z Uniwersytetu Warszawskiego do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (lata 1948–1949) 287
Listy Izydory Dąmbskiej z Kazimierzem Ajdukiewiczem 287
Listy z władzami Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (lata 1956–1957) 306
Korespondencja Izydory Dąmbskiej z władzami Uniwersytetu Wrocławskiego (lata 1956–1957) 319
Spory o Kraków 327
Korespondencja z Romanem Witoldem Ingardenem w sprawie nominacji w Krakowie (1956–1957) 327
Korespondencja Izydory Dąmbskiej z Dziekanem Wydziału
Historyczno­‑Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego i Ministerstwem Szkolnictwa Wyższego 348
Akt nominacyjny Izydory Dąmbskiej na katedrę Historii Filozofii na Wydziale Filozoficzno­‑Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego 370
Sprawa przeniesienia Izydory Dąmbskiej z Uniwersytetu Jagiellońskiego do Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie 371
V. Teksty
Izydora Dąmbska, Gdy myślę o słowie „wolność” 389
Izydora Dąmbska, O bezimienności 396
Izydora Dąmbska, Z filozofii imion własnych 428
Izydora Dąmbska, Pod opieką muz 447
Izydora Dąmbska, Z genealogii ideałów życiowych: Platoński ideał filozofa 451
VI. wspomnienia i przemówienia, między innymi z Jubileuszu siedemdziesięciolecia urodzin i odejścia na emeryturę, Izydory Dąmbskiej
Izydora Dąmbska, Wspomnienie o Profesor Danieli Gromskiej 465
Izydora Dąmbska, Władysław Witwicki (1878–1948) 470
Izydora Dąmbska, Przemówienie na posiedzeniu Komitetu Redakcyjnego Klasyków Filozofii z okazji osiemdziesięciolecia Profesora Władysława Tatarkiewicza (Warszawa, 27 VI 1966) 479
Izydora Dąmbska, Z refleksji Władysława Witwickiego nad nauką i jej stosunkiem do innych dziedzin życia 483
Izydora Dąmbska, Moje przemówienie na posiedzeniu Krakowskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Filozoficznego w dniu 26 października 1974 roku 489
Halina Słoniewska, Na uroczystość uczczenia Izy 26 października 1974 roku 493
Irena Krońska, O Izydorze Dąmbskiej 495
VII. Fotografie
Fotografie 505
Abstract 597
Indeks nazwisk 599 

Czy podobał się Państwu ten tekst? Jeśli tak, mogą Państwo przyczynić się do publikacji kolejnych, dołączając do grona MECENASÓW Teologii Politycznej Co Tydzień, redakcji jedynego tygodnika filozoficznego w Polsce. Trwa >>>ZBIÓRKA<<< na wydanie kolejnych numerów naszego tygodnika w 2024 roku. Każda darowizna ma dla nas olbrzymie znaczenie!