Dwumiesięcznik „Arcana” nr 157-158

Poniżej publikujemy słowo od redakcji dwumiesięcznika „Arcana”

Świadomość, że dzisiejszy Zachód dotarł do niebezpiecznego momentu w swojej historii, a być może nawet wszedł w fazę wielokrotnie zapowiadanego „zmierzchu”, wydaje się coraz powszechniejsza. Takie obawy budzi np. refleksja nad sytuacją demograficzną Europy i Polski, którą proponuje w swoim artykule pt. „Wymieranie narodów Europy” Tomasz Szczerbina. Inne pesymistyczne diagnozy dotyczą kryzysu chrześcijaństwa, upadku kultury, destrukcji i samodestrukcji, którą proponują światu nowe ideologie – prometejskie i nihilistyczne zarazem. Za taką diagnozą podążają również propozycje różnych, intelektualnych i praktycznych, strategii przetrwania. Rzuca się jednak w oczy, że są to propozycje rozbieżne. Nie tylko scena polityczna jest dziś po prawej stronie podzielona, ale również scenę intelektualną współczesnego konserwatyzmu cechuje polifoniczność, a często również wzajemna polemiczność głosów. Mimo nieporozumień należy w tym dostrzegać świadectwo ożywienia intelektualnego i budzącej się w obliczu nowych zagrożeń woli ocalenia najważniejszych wartości.

Mamy więc w numerze spór Henryka Głębockiego z profesorem Ciro Paolettim wynikajacy z różnych ocen zagrożenia rosyjskiego oraz postępowania USA w stosunku do Rosji. Mamy też propozycję Krzysztofa Tyszki-Drozdowskiego – nowego odczytania idei Charlesa Maurrasa jako inspiracji dla przyszłej polityki polskiej – oraz wplecioną w te rozważania polemikę autora z polską tradycją republikańską. Zbigniew Janowski, niestrudzony w zapoznawaniu nas z najoryginalniejszymi umysłami filozofii i historiografii anglosaskiej, w rozmowie z prof. Mary Lefkowitz i w dołączonym do niej artykule, stara się nas przekonać, że główną bolączką jest demokratyczny zanik szacunku dla elit i hierarchii wartości, na co lekarstwem może być powrót do starożytnych źródeł zachodniej cywilizacji, edukacja oparta na lekturze klasyków greckich i rzymskich. Na tym tle Olga Płaszczewska przypomina jednak o Biblii i o zasadniczej roli żywego wciąż chrześcijaństwa. Z kolei sceptycznie do takiej postawy odnosił się George Orwell, o czym informuje nas w interesującym eseju Tomasz Kalita.

Tego rodzaju polifoniczność tekstów zebranych w numerze, który trzymacie Państwo w rękach, wskazuje na szereg istotnych problemów ogólnych, przed którymi stajemy. Czy dialogu i współpracy sił konserwatywnych w Europie nie zakłócą różnice w podejściu do Rosji Putina? (Warto by w tym kontekście przypomnieć poglądy na Rosję zmarłego właśnie Zdzisława Najdera, naszego dawnego współpracownika, którego żegnamy piórem Brigitte Gautier). Jak prawica ma jednocześnie bronić wysokich wartości i kultywujących te wartości elit, a zarazem wykorzystywać dynamikę populistycznych ruchów skierowanych w USA i w Europie Zachodniej przeciwko rządzącej państwami i Unią Europejską lewicowej oligarchii? (Wiele o paradoksie nowych europejskich elit mówi Theodore Dalrymple w rozmowie z Krzysztofem Tyszką-Drozdowskim). Czy w Polsce da się pogodzić silny rząd centralny z tradycją republikańską? Nie mnożąc tego rodzaju pytań, których nasuwa się więcej, zapowiadamy dyskusję nad nimi w kolejnych numerach.

W tym zaś numerze polecamy Państwu pasjonujący esej historyczny Witolda Kowalskiego o młodzieńczych, „niebezpiecznych związkach” Bronisława i Józefa Piłsudskich z rosyjskimi organizacjami rewolucyjnymi; przegląd stanowisk wobec pandemii i jej dalekosiężnych skutków politycznych w zapiskach Tomasza Gabisia; arykuł reżysera i dyrektora Teatru „Nie Teraz” Tomasza A. Żaka o dorobku Elżbiety Morawiec i koncepcji przyszłej naprawy polskiego teatru – oraz bogaty dział literacki. Warto tu zwrócić uwagę na sylwetkę zapomnianego pisarza emigracyjnego, Beniamina Jennego, prozę Wojciecha Chmielewskiego, nowe wiersze Wojciecha Wencla i innych poetów oraz liczne i wiele dające do myślenia recenzje.

Wszystkim życzymy interesującej lektury!

Przeczytaj spis treści nowego numeru dwumiesięcznika „Arcana”

Czy podobał się Państwu ten tekst? Jeśli tak, mogą Państwo przyczynić się do publikacji kolejnych, dołączając do grona MECENASÓW Teologii Politycznej Co Tydzień, redakcji jedynego tygodnika filozoficznego w Polsce. Trwa >>>ZBIÓRKA<<< na wydanie kolejnych 52 numerów TPCT w 2024 roku. Każda darowizna ma dla nas olbrzymie znaczenie!