Gdyby Jan Stanisławski żył dzisiaj, to pewnie malowałby bloki. Kto wie, być może zachwyciłby się ich niełatwą urodą, z pewnością za to uznałby je ze swojski element pejzażu. Dla mieszkańca dawnych demoludów obecność charakterystycznych sześciennych sylwet jest zupełnie oczywista. Wszędzie tam, gdzie stoją jesteśmy u siebie.
Bloki to jednak coś więcej niż kłopotliwa pamiątka po przeszłości, którą oswoiliśmy, a niektórzy nawet polubili. Ich twórcy, przejęci nieludzkimi warunkami życia dziewiętnastowiecznych miast, chcieli przecież stworzyć lepszy świat, zaprojektować go na nowo. Byli optymistami. Tym łatwiej części z nich przyszła praca dla reżimów totalitarnych. W sferze deklaracji tam również chodziło o lepszą przyszłość, o nowoczesność.
Czy socmodernizm spełnił pokładane w nim oczekiwania? Opinie w tej kwestii zapewne pozostaną podzielone. Istotniejsze jest coś innego – przemożny wpływ jaki na nas wywiera ta architektura. Niezależnie od tego, czy będziemy ją określać jako „szpetną”, „piękną” czy „nijaką”, kształtuje nasze wyobrażenia o tym, czym jest współczesne życie i uświadamia, jak bardzo różni ono się od życia ludzi poprzednich epok. Tworzy przyzwyczajenia i wpływa na zachowania. Krótko mówiąc: bloki są pomnikiem zmiany.
O tym, jak wyglądały związki modernizmu z dwudziestowiecznymi ideologiami totalitarnymi, co rzymski EUR ma wspólnego z warszawskim MDM-em i czy twórcy blokowisk cenili architekturę konstruktywistyczną rozmawiałem z prof. Piotrem Juszkiewiczem z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Obserwuj nas na: YouTube, Spotify i na wielu innych platformach.
Podobają Ci się podcasty Teologii Politycznej?
Serdecznie zachęcamy do wsparcia naszych nagrań.
Proszę pamiętać, że Teologia Polityczna jest inicjatywą finansowaną przez jej czytelników i sympatyków. Jeśli chcą Państwo wspierać codzienne funkcjonowanie redakcji „Teologii Politycznej Co Tydzień”, nasze spotkania, wydarzenia i projekty, prosimy o włączenie się w ZBIÓRKĘ.
Każda darowizna to nie tylko ważna pomoc w naszych wyzwaniach, ale również bezcenny wyraz wsparcia dla tego co robimy. Czy możemy liczyć na Państwa pomoc?
Michał Strachowski, art director Teologii Politycznej. Związany z Fundacją od 2014 r. Autor projektów graficznych, okładek książek i tygodnika „Teologia Polityczna Co Tydzień”. Absolwent londyńskiego King’s College, doktorant na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.