Wędrówki umysłowe. Mieszaniny obyczajowe - Henryk Rzewuski

Henryk Rzewuski wciąż pozostaje jednym z najbardziej kontrowersyjnych, ale też i najbardziej frapujących polskich pisarzy XIX wieku. Na czytelników jego pism czyha jednak wiele pułapek. Nawet jeśli uda im się umknąć przed szufladkującymi pisarza stereotypami (takimi jak: „apostata narodowy”, „duch z błota lepiony”, „mocarz Ciemnogrodu”, „rycerz spraw przegranych”, „błazen księcia Paskiewicza”, „jakobin prawicy”, „fanatyk dawnej Polski”, „don Kichot wstecznictwa”), to i tak każda próba zmierzenia się z postacią Rzewuskiego z góry skazana będzie na bezradne konstatowanie kolejnych paradoksów.

Wędrówki umysłowe. Mieszaniny obyczajowe

Henryk Rzewuski

wydawca: Ośrodek Myśli Politycznej

ilość stron: 816

Henryk Rzewuski 

Iwona Węgrzyn

"Nie zdarzy się może w naszej literaturze figura tak trudna do zrozumienia i przedstawienia, natura tak zawiła i pełna sprzeczności, jak Henryk Rzewuski. Z każdego z naszych pisarzy łatwiej zdać sobie sprawę, łatwiej znaleźć klucz do pism, postępków czy charakteru każdego innego."

Zdumiewające, ale te wypowiedziane w 1887 roku słowa Stanisława Tarnowskiego nie straciły nic ze swej aktualności. Henryk Rzewuski wciąż pozostaje jednym z najbardziej kontrowersyjnych, ale też i najbardziej frapujących polskich pisarzy XIX wieku. Na czytelników jego pism czyha jednak wiele pułapek. Nawet jeśli uda im się umknąć przed szufladkującymi pisarza stereotypami (takimi jak: „apostata narodowy”, „duch z błota lepiony”, „mocarz Ciemnogrodu”, „rycerz spraw przegranych”, „błazen księcia Paskiewicza”, „jakobin prawicy”, „fanatyk dawnej Polski”, „don Kichot wstecznictwa”), to i tak każda próba zmierzenia się z postacią Rzewuskiego z góry skazana będzie na bezradne konstatowanie kolejnych paradoksów. Ten światowiec był wielbicielem prostoty sarmackiego modus vivendi, ten erudyta był krytykiem „wiedzy książkowej” i zdeklarowanym, wręcz wojującym przeciwnikiem tradycji Oświecenia. Raził współczesnych anachronicznymi poglądami, bezceremonialnością prowokacyjnych wypowiedzi, a równocześnie niepokojąco trafnie diagnozował apatię i zagubienie Polaków połowy XIX wieku.

Tę dwuznaczność postaci Rzewuskiego świetnie oddał Józef Ignacy Kraszewski, który tak go zapamiętał:

"Nosił on paletot urzędnika od munduru wzięty, kilka wstążek orderowych, na głowie konfederatkę wysoką, a z powodu rangi Radcy rzeczywistego, jeneralskie pąsowe spodnie; tej konfederatki polskiej nie zrzucał on nigdy, chyba zmuszony. Była ona widomym znamieniem, że w jego sercu i głowie, polskie jeszcze gorzały myśli i uczucia. Jak ten strój, tak duch jego łączył w sobie najostateczniejsze sprzeczności, przywiązanie do przeszłości wielkie, a czepianie się tego, co ją obaliło i co jej było najnieprzyjaźniejszym."

przeczytaj cały wstęp i przejrzyj spis treści

przeczytaj fragment książki Rzewuskiego 

Czy podobał się Państwu ten tekst? Jeśli tak, mogą Państwo przyczynić się do publikacji kolejnych, dołączając do grona MECENASÓW Teologii Politycznej Co Tydzień, redakcji jedynego tygodnika filozoficznego w Polsce. Trwa >>>ZBIÓRKA<<< na wydanie kolejnych numerów naszego tygodnika w 2024 roku. Każda darowizna ma dla nas olbrzymie znaczenie!