Szukanie równowagi. Szkice literackie i publicystyczne – Tymon Terlecki

2020-06-30

Oficyna 21 podjęła się wydania esejów Tymona Terleckiego. Ogłoszony przeszło 30 lat temu w Londynie zbiór „szkiców literackich i publicystycznych” – jak go skromnie nazywał Autor – stale zadziwia bogactwem i aktualnością tematyki. Zgromadzone w nim teksty tworzą swoistą panoramę kultury europejskiej, a zarazem jedną z najgłębszych diagnoz polskiej tożsamości.

Wydawca: Oficyna 21
Pierwsze wydanie krajowe
Opracowanie: Michał Stefański
ISBN 978-83-942909-5-5
Warszawa 2019
Liczba stron 480

Zawarte w publikacji eseje dotyczą zagadnień pozornie odległych. Mówią o sprawach czysto literackich (studia o Mickiewiczu, Norwidzie, Conradzie, Wierzyńskim, Bobkowskim, Kołakowskim, Valérym, Eliocie i Thomasie), malarstwie (błyskotliwe interpretacje dzieł Kossowskiego i Bohusza-Szyszki), biografii duchowej Kopernika, genezie chrześcijańskiego socjalizmu, okrucieństwach drugiej wojny światowej i psychologii zła (wstrząsająca „modlitwa samotnego chrześcijanina” spisana wkrótce po upadku powstania w warszawskim getcie), wreszcie o najpilniejszych powinnościach moralnych Drugiej Emigracji.

Łączy jednak te szkice więź trwała i mocno wyczuwalna. Wszystkie wyrastają z potrzeby odnalezienia równowagi między kulturami Europy i całego świata, zwłaszcza między kulturą europejską i kulturą polską. Głoszą konieczność zachowania europejskiej „jedności w różnorodności”, służenia Europie „przez swoją odrębność”, wytrwania w kulturze europejskiej „na przekór jej samej”. W kontekście współczesnych debat na temat kształtu polskiej bytności we wspólnej Europie Szukanie równowagi stanowi lekturę nie tylko ożywczą i inspirującą, ale wprost niezbędną dla zrozumienia ideowego etosu Polaka-Europejczyka.

***

O Autorze:
Tymon Terlecki (1905-2000) – historyk literatury, krytyk literacki, teatrolog, eseista, tłumacz, redaktor, pedagog, jeden z najbardziej wpływowych organizatorów życia kulturalnego Drugiej Emigracji. Studiował na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, gdzie w 1932 roku uzyskał doktorat na podstawie rozprawy o poezji Ryszarda Berwińskiego. Jako krytyk debiutował w 1930 roku. W latach 1934-1935 redagował „Życie Sztuki”, w latach 1936-1939 kierował pismami „Teatr” i „Scena Polska”. Od 1939 roku przebywał poza krajem, najpierw we Francji, potem w Anglii i USA. Do 1949 roku był redaktorem naczelnym tygodnika „Polska Walcząca”. Teksty krytyczne, eseje, recenzje i przekłady utworów francuskich, angielskich i amerykańskich zamieszczał m. in. na łamach londyńskich „Wiadomości” i paryskiej „Kultury”. Był współzałożycielem Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie, wieloletnim wykładowcą Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie i Uniwersytetu w Chicago. Współpracował z Radiem Wolna Europa i wydawnictwem Encyclopaedia Britannica. Wnikliwe studia i zbiory esejów – takie jak Krytyka personalistyczna (1957), Egzystencjalizm chrześcijański (1958), Ludzie, książki i kulisy (1960), Rzeczy teatralne (1984) czy monumentalne Szukanie równowagi (1985) – zapewniły mu miano jednego z najwybitniejszych humanistów polskich XX wieku.

Wydanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Spis treści

Przeczytaj esej Tymona Terleckiego „Europejskość i odrębność kultury polskiej”