Ks. Przemysław Śliwiński: Jak długo może trwać konklawe?

Wybory papieskie wciąż ewoluują. Ich dzisiejsza forma jest efektem procesu zmian, który dokonywał się przez 2000 lat, a ich dynamika wzrosła w ostatnim tysiącleciu. Polegała ona głównie na działaniach papieży wprowadzających modyfikacje, by zapobiec nadużyciom i wypaczeniom, gdy takie miały miejsce w poprzednich konklawe, lub aby usprawnić procedurę wyboru. W konstytucji Universi Dominici gregis Jan Paweł II pisał, że papieże za swój obowiązek uznali regulację norm wyboru swego następcy, odpowiadając na potrzeby epoki.

„Jeśli dzisiaj i ja z kolei podejmuję ten problem, to nie ze względu na brak poszanowania dla tamtych norm, odnoszę się bowiem do nich z głębokim szacunkiem i w dużej części zamierzam je potwierdzić, przynajmniej co do ich istoty i fundamentalnych zasad, jakie nimi kierowały. Do ponownego zajęcia się tą sprawą skłania mnie świadomość zmienionej sytuacji, w jakiej żyje dzisiaj Kościół”.

Rzeczywistym celem i motywem wszelkich zmian, i tak często niewystarczających, zawsze jest i było zapewnienie elektorom papieża całkowitej wolności. Wolności w wyborze swojego lidera.
(…)

Myśląc o konklawe, w naszej wyobraźni pojawia się przecież kilka skojarzeń: pochodzący z całego świata kardynałowie dokonujący wyboru, w liczbie 120, zamknięci na klucz, cum clave, Kaplica Sykstyńska z dominującym freskiem Sąd Ostateczny Michała Anioła, gdzie odbywają się wybory, oraz sekret, który ich obowiązuje, a którego przewrotnym uzewnętrznieniem jest czarny bądź biały dym, informujący jedynie o wyniku głosowań. Każde z tych skojarzeń, które w ciągu wieków przekształciły się w utrwalony archetyp, ma swoje historyczne uzasadnienie. Nie bez przyczyny pojawiło się w dziejach papieskich wyborów.

***

Jak długo może trwać konklawe

Wybory papieża – jak udowodniła historia – mogły potrwać nawet bez mała dwa lata. Dziś wręcz nierealne jest, by konklawe trwało dłużej niż kilka dni (wyeliminowano bowiem umożliwiające to przeszkody prawne, co jest wyjaśnione w kolejnym rozdziale), ale fascynuje samo zestawienie dwóch etapów: pierwszego, gdzie rolę odgrywa czas, i drugiego, gdzie wszystko trwa dopóty, dopóki ktoś nie osiągnie poparcia dwóch trzecich kardynałów obecnych w Kaplicy Sykstyńskiej.

Powrót do przeszłości i konklawe trwające tydzień, miesiąc, rok – to w dzisiejszych czasach scenariusz bardzo mało prawdopodobny, właściwie nierealny. W ostatnich 50 latach wybory papieży trwają nie dłużej niż dwa–trzy dni. Ostatnie czterodniowe konklawe było w 1958 roku, a sześciodniowe – w 1922 roku. Od ponad 150 lat wybór papieża nie trwa dłużej niż sześć dni.

Dziś, kiedy regulamin papieskich elekcji jest prawie optymalny, bo sprawdzony w historii i modyfikowany po doświadczeniach 111 wyborów – a przez to gwarantuje klauzulę i wolność wyboru kardynałów – wystarcza kilka głosowań do wyłonienia papieża...

ks. dr Przemysław Śliwiński

Fragment pochodzi z książki „Konklawe. Tajemnice wyborów papieskich” autorstwa ks. Przemysława Śliwińskiego, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Stacja7. Dzięki uprzejmości wydawcy mogą Państwo zapoznać się (w pdf) z całym piątym rozdziałem pt. Mamy papieża! 

Na rozdział ten składają się części:

• Jak długo może trwać konklawe
• Acceptasne?
• Wybór imienia
• Biały dym
• Habemus papam
• A co gdyby?... Papież niekardynał; Bez święceń biskupich; Wybór świeckiego?

Konklawe-rozdzial-5.pdf

Ks. dr Przemysław Śliwiński – ksiądz archidiecezji warszawskiej, medioznawca i publicysta, specjalizujący się w tematyce wyborów papieskich. Doktorat uzyskał na Wydziale Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Świętego Krzyża (Santa Croce) w Rzymie. W swojej rozprawie doktorskiej analizował recepcję sześciu ostatnich konklawe (1958-2013) w prasie amerykańskiej, włoskiej i polskiej. Od 2014 roku rzecznik prasowy archidiecezji warszawskiej. Wykładowca edukacji medialnej i dziennikarstwa na uczelniach wyższych, autor licznych publikacji, w tym artykułów na portalu Stacja7.pl. 

Książka do nabycia w księgarni wydawnictwa: Dobroci.pl

Zobacz też: Najczęściej wybierane imiona papieskie

 fot. Marcin Mazur/BP KEP/Stacja7