Zmarł papież Franciszek

Jeszcze wczoraj w południe 20 kwietnia 2025 r., w Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego udzielił błogosławieństwa Urbi et Orbi (miastu i światu) z loggii bazyliki watykańskiej. To było jego ostatnie publiczne przesłanie. Chciałbym, abyśmy na nowo żywili nadzieję, że pokój jest możliwy! Niech z Grobu Pańskiego, z Kościoła Zmartwychwstania Pańskiego, gdzie w tym roku Wielkanoc jest obchodzona tego samego dnia przez katolików i prawosławnych, światło pokoju promieniuje na całą Ziemię Świętą i na cały świat” – przekazał zgromadzonym na placu św. Piotra w Wielkanoc.

fot. VaticanNews

„Chrystus zmartwychwstał, żyje! On nie pozostał więźniem śmierci, nie jest już spowity całunem, a zatem nie można go zamknąć w pięknej historii do opowiedzenia, nie można uczynić z niego bohatera przeszłości, ani myśleć o nim jak o posągu umieszczonym w muzealnej sali. Wręcz przeciwnie, musimy go szukać i dlatego nie możemy stać w miejscu. Musimy się ruszyć, wyjść, by go szukać: szukać go w życiu, szukać go w twarzach braci, szukać go w codzienności, szukać go wszędzie” ale nie w tym grobie – podkreślił Franciszek w wielkanocnej homilii, którą odczytano podczas Mszy na placu św. Piotra. 

Dziś jednak padły te słowa: „Najdrożsi bracia i siostry, z głębokim bólem muszę ogłosić śmierć naszego Ojca Świętego. O godzinie 7.35 tego ranka biskup Rzymu Franciszek wrócił do domu Ojca. Całe jego życie było poświęcone służbie Panu i Jego Kościołowi. Uczył nas, jak żyć wartościami Ewangelii wiernie, odważnie i z miłością powszechną, szczególnie w trosce o najuboższych i najbardziej zepchniętych na margines. Z ogromną wdzięcznością za przykład prawdziwego ucznia Pana Jezusa, polecamy duszę Papieża Franciszka nieskończonej miłosiernej miłości Boga Trójjedynego”.

kard. Kevin Farrell

Zapewne Watykan wkrótce poda informacje o pogrzebie papieża. Śmierć rozpoczęła dziewięciodniowy okres żałoby. Tradycyjnie pogrzeb papieża odbywa się między szóstym a dziewiątym dniem żałoby, czyli wiele wskazuje to na to, że miałby się on odbyć jeszcze w kwietniu. Franciszek w 2024 r. wyraził życzenie (także w swoim testamencie), iż chciałby zostać pochowany w bazylice Santa Maria Maggiore (Matki Bożej Większej) a nie w Grotach Watykańskich. To jedna z czterech tzw. bazylik większych w Rzymie. Papież Franciszek często odwiedzał tę bazylikę w ważnych chwilach, także przed i po podróżach apostolskich a ostatnio w czasie rekonwalescencji. W ujawnionym dziś testamencie papież poprosił o skromny grób w ziemi i jedyny napis: Franciscus.

 Z testamentu papieża Franciszka: Cierpienie, które stało się obecne w ostatnim okresie mojego życia, ofiarowałem Bogu w intencji pokoju na świecie i braterstwa między narodami.

Jeszcze w poniedziałek 21 kwietnia o godz. 20:00 kard. Farell, kamerling Świętego Kościoła Rzymskiego przewodniczył obrzędowi potwierdzenia zgonu i złożenia ciała Franciszka do trumny. Podano także przyczynę jego śmierci. Dyrektor watykańskiej służby zdrowia prof. Andrea Arcangeli poinformował, że były nimi: udar mózgu, śpiączka i nieodwracalna zapaść kardiologiczna. Dyrektor Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej Matteo Bruni poinformował, że przeniesienie ciała papieża Franciszka do bazyliki św. Piotra może nastąpić w środę rano, 23 kwietnia. Wówczas będą mogli pożegnać zmarłego papieża wszyscy chętni.

***

Argentyński kardynał Jorge Mario Bergoglio, który od 13 marca 2013 był 266. biskupem Rzymu, miał w chwili wyboru 76 lat i do tego czasu przez 16 lat był metropolitą swego rodzinnego miasta  – Buenos Aires. 

Do 2011 r. przez dwie trzyletnie kadencje był przewodniczącym episkopatu swego kraju. Był pierwszym Argentyńczykiem i w ogóle mieszkańcem Ameryki, a także pierwszym jezuitą, który został wybrany na najwyższy urząd w Kościele katolickim. Również jako pierwszy przybrał imię Franciszek. Jak sam powiedział tuż po pierwszym ukazaniu się zgromadzonym na placu św. Piotra, kardynałowie wybrali papieża  „z końca świata”. Był nim przez 12 lat.

Franciszek urodził się 17 grudnia 1936 w Buenos Aires jako jedno z pięciorga dzieci w rodzinie włoskiego imigranta – pracownika kolei. Z wykształcenia był technikiem chemikiem. 11 marca 1958 wstąpił do Towarzystwa Jezusowego – nowicjat odbywał w Chile, gdzie kształcił się w zakresie przedmiotów humanistycznych, a następnie w Kolegium św. Józefa w podstołecznym San Miguel, uzyskując tam licencjat z filozofii. Studiował następnie literaturę i psychologię w Kolegium Maryi Niepokalanej w Santa Fe i w Kolegium Zbawiciela w Buenos Aires.

13 grudnia 1969 wyświęcił go na kapłana ówczesny metropolita Córdoby abp Ramón José Castellanos (1903-79), po czym kontynuował on studia w Hiszpanii i tam 22 kwietnia 1973 złożył śluby wieczyste w swym zakonie. Po powrocie do kraju był m.in. mistrzem nowicjatu, wykładowcą na wydziale teologicznym w swym dawnym kolegium w San Miguel, a w latach 1973-79 prowincjałem jezuitów w Argentynie. W tym czasie wyjeżdżał również kilkakrotnie na dłuższe lub krótsze pobyty do Niemiec. W latach 1980-86 był rektorem kolegium w San Miguel.

20 maja 1992 św. Jan Paweł II mianował 55-letniego wówczas jezuitę biskupem pomocniczym archidiecezji Buenos Aires; sakrę przyjął 27 czerwca tegoż roku z rąk ówczesnego arcybiskupa stolicy kard. Antonio Quarracino. Jego zawołaniem biskupim były słowa Miserando atque eligendo. 3 czerwca 1997 Jan Paweł II powołał go na arcybiskupa koadiutora z prawem następstwa, a w niecały rok później – 28 lutego 1998 mianował go arcybiskupem metropolitą jego rodzinnego miasta. 30 listopada tegoż roku papież mianował go jednocześnie ordynariuszem dla wiernych obrządków wschodnich w Argentynie, niemających własnego biskupa.

Na konsystorzu 21 lutego 2001 Jan Paweł II włączył go w skład Kolegium Kardynalskiego, przyznając mu jako kościół tytularny w Rzymie świątynię pw. św. Roberta Bellarmina. Jako biskup i kardynał przyszły papież uczestniczył w wielu ważnych wydarzeniach kościelnych m.in. w synodach biskupów. W latach 2005-11 przez dwie 3-letnie kadencje był przewodniczącym Argentyńskiej Konferencji Biskupiej.

W dniach 18-19 kwietnia 2005 kard. Bergoglio wziął udział w konklawe, które wybrało Benedykta XVI i – jak się okazało po latach – już wówczas był jednym z głównych kandydatów na nowego papieża, zajmując w ostatnim głosowaniu drugie miejsce za kard. Josephem Ratzingerem. A 8 lat później w wyniku konklawe w dniach 12-13 marca 2013 zastąpił go na urzędzie biskupa Rzymu. Ale wcześniej – 23 lutego tegoż roku Benedykt XVI mianował argentyńskiego hierarchę-jezuitę członkiem Papieskiej Komisji ds. Ameryki Łacińskiej, działającej w ramach Kongregacji ds. Biskupów. Była to jedna z ostatnich decyzji tego papieża, który w 5 dni później zakończył swój pontyfikat. Oficjalne rozpoczęcie posługi papieża Franciszka nastąpiło niespełna tydzień później – 19 marca 2013 r.

Franciszek był pierwszym jezuitą na Tronie Piotrowym, a zarazem pierwszym Następcą św. Piotra – zakonnikiem od ponad półtora stulecia. 

(aktualizujemy)

fot. BP KEP