Tomasz Herbich o Voegelinie w „Rozpruwaczu kulturalnym”

Red. Moroz rozpoczął od pytania, w jakim stopniu sylwetka intelektualna Voegelina ukształtowana była przez życiowe doświadczenia i wydarzenia historyczne, których był świadkiem, jako emigrant z zaanektowanej przez Trzecią Rzeszę Austrii. – Zdecydowanie można dzieło Voegelina uznać za rezultat przepracowania doświadczeń, kataklizmów które spotkały w XX wieku Europę – odpowiedział red. Herbich. – Voegelin, który swoją emigrację uzasadniał niemożliwością uprawiania pracy intelektualnej w warunkach państwa o ideologicznych podstawach, poświęcił w latach 40. i 50. wiele uwagi właśnie zagadnieniu ideologii – uzupełnił.

O perspektywie, którą przyjął Voegelin przy badaniu myśli nowoczesnej i kategorii gnozy: – Voegelin jest jednym z tych myślicieli, którzy ujmują ideologie nowożytne, nie tylko takie jak komunizm czy nazizm, ale także tendencje progresywistyczne na gruncie liberalizmu, właśnie w kategoriach zsekularyzowanych millenaryzmów. Czynią Królestwo Boże na ziemi nie przedmiotem oczekiwania na interwencję transcendentną, ale przedmiotem czegoś, co my mamy sobie sami na świecie zrobić.

Voegelin w sposób radykalny przewartościowuje również nasze rozumienie Oświecenia: – Musimy pamiętać, że Voegelin odkrywa głębokie podstawy ludzkiego rozumienia własnego miejsca w świecie i porządku tego świata, w refleksji, która trwa nie od setek, ale od tysięcy lat. Problem z Oświeceniem jest taki, że ono spłaszcza tę perspektywę. – wyjaśnił Herbich.

– Recepcja Voegelina jest utrudniona przez to, że nie mieści się on w tendencjach metodologicznych swojej epoki. Jest jednak ważnym myślicielem dla nas, bo pokazuje, że z każdej aporii nowożytnego humanizmu jest jakieś wyjście, prowadzące niekoniecznie w stronę jakiejś filozofii posthumanistycznej, ale myślenia, które będzie kontynuowało tradycje klasyczne w kontekście współczesnych problemów – powiedział na zakończenie audycji redaktor Teologii Politycznej. 

Zachęcamy do wysłuchania całej audycji na stronie Polskiego Radia.

Kup książki z cyklu „Porządek i historia” Voegelina w naszej księgarni internetowej.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury

Czy podobał się Państwu ten tekst? Jeśli tak, mogą Państwo przyczynić się do publikacji kolejnych, dołączając do grona MECENASÓW Teologii Politycznej Co Tydzień, redakcji jedynego tygodnika filozoficznego w Polsce. Trwa >>>ZBIÓRKA<<< na wydanie kolejnych numerów naszego tygodnika w 2024 roku. Każda darowizna ma dla nas olbrzymie znaczenie!