Marek A. Cichocki w audycji „Szukając dziury w całym”

Zbiór esejów prof. Marka A. Cichockiego „Północ i Południe. Teksty o polskiej kulturze i historii” Łukasz Warzecha przestawił jako jedną z najciekawszych pozycji poświęconych polskiej kulturze, formie i tożsamości. Zwróciwszy uwagę na szerokość spojrzenia i ujęcia tematu skierował rozmowę z autorem na jeden z esejów, poświęcony kanclerzowi Janowi Zamoyskiemu. „Rzecz o Czarnym Kanclerzu”, bo taki tytuł nosi ten fragment książki, red. Warzecha odczytał jako próbę polemiki z „Samuelem Zborowskim” Jarosława Marka Rymkiewicza. – Przeczytałem tę książkę kilka razy. To jest jedna z najlepszych książek tego wspaniałego autora. Ale ja się z nią rzeczywiście głęboko nie zgadzam – przyznał prof. Cichocki.

Apologii Zborowskiego, jak również przedstawionej w innej książce tego samego autora – „Wieszaniu” – politycznej przemocy prof. Cichocki przeciwstawia obraz „jedynej wspaniałej polskiej rewolucji”, jak nazywa ruch egzekucyjny i narodziny polskiego republikanizmu. Zdaniem prof. Cichockiego, wiek XVI zasługuje na uwagę nie tylko jako polski złoty wiek, ale i jako moment, który nas w zasadniczy sposób ukształtował. 

Problem rzymskiej formy oraz polskiej i europejskiej tożsamości może natomiast nasuwać refleksje na temat paraleli między zmierzchem i upadkiem Cesarstwa Rzymskiego, a czasami współczesnymi. – Teodor Parnicki w swojej powieści „Aecjusz, ostatni Rzymianin” stawia tezę, że rzymska cywilizacja upadła nie dlatego, że o została zaatakowana z zewnątrz, ale dlatego, że Rzymianie się zbarbaryzowali, stracili to, co stanowiło istotę ich cywilizacji. Nie chodzi więc o to, by Polacy usiłowali nawrócić Europę, ale przede wszystkim o to, żeby nie zbarbaryzować samych siebie – mówił prof. Cichocki.

Zachęcamy do wysłuchania całości audycji na stronie internetowej Polskiego Radia

Książka „Północ i Południe” dostępna jest w naszej księgarni