[RELACJA + GALERIA] Nasze obyczaje. Relacja ze spotkania poświęconego teologii moralnej o. Jacka Salija OP

W czwartek, 15 czerwca w redakcji Teologii Politycznej odbyła się premiera czwartego tomu wydawanego przez Teologię Polityczną cyklu „Dzieł wybranych” o. Jacka Salija OP, zatytułowanego „Nasze obyczaje”, oraz debata z udziałem Barbary Sułek-Kowalskiej, bp. Jacka Grzybowskiego i o. Janusza Pydy OP. Rozmowę moderował Jakub Moroz.

Spotkanie rozpoczęło się od pytania o styl uprawiania refleksji teologicznej o. Salija, ukształtowanej przez lata posługi duszpasterskiej, kapłańskiej oraz głębokie studia teologiczne. Bp Grzybowski przyznał, że jest to styl bardzo charakterystyczny, zarówno jeśli chodzi o język, jak i sposób konstruowania argumentu i rozważania poszczególnych problemów. – Gdybym trafił na niepodpisany tekst o. Salija, prawdopodobnie byłbym w stanie rozpoznać, że wyszedł spod jego pióra – podkreślił. Właściwe o. Salijowi jest również bogactwo odniesień i przykładów, które pomagają mu mierzyć się z trudnymi zagadnieniami moralnymi. Pochodzą one zarówno z życiowego doświadczenia, długiej i owocnej posługi duszpasterskiej, obcowania z ludźmi, jak również z wielowiekowej skarbnicy teologii katolickiej oraz literatury – tak starożytnej, jak współczesnej. O. Salij potrafi wskazać, że odpowiedzi na ważne moralne pytania możemy znaleźć właśnie w literaturze, i pokazuje nam, jak tych odpowiedzi szukać.
Sułek-Kowalska przypomniała, że przez wiele lat o. Salij we współpracy z dominikańskim wydawnictwem „W Drodze” publikował swoje odpowiedzi na pytania zadawane mu przez ludzi. Ta forma duszpasterskiej działalności cieszyła się ogromnym powodzeniem, a o. Salij – wielkim zaufaniem i autorytetem. W swoim podejściu do człowieka kierował się zawsze prawdą i miłością, a z trudnymi problemami potrafił mierzyć się w sposób adekwatny do ich powagi. – W okresie stanu wojennego, wykłady o. Jacka Salija przyciągały takie tłumy, że nie mieściły się na sali. Przyciągał ich właśnie język i sposób rozważania najcięższych zagadnień i problemów – wspominała.

O. Pyda podkreślił, że o. Salij wciąż jest w pełni oddany swojemu duszpasterskiemu powołaniu i zawsze znajduje czas na rozmowę i korespondencję. Odnajduje w nich inspiracje do własnych przemyśleń, lecz przede wszystkim jest to heroiczna posługa intelektualna dla ludzi wierzących. Zauważył jednak, że zachowując pełną otwartość na człowieka i świadomość różnych społecznych czy światopoglądowych kontekstów, nie dopuszczał do rozmywania moralnego nauczania Kościoła, które potrafił z wielką precyzją przykładać do codziennych problemów.

Bp Grzybowski zauważył, że doniosłość i aktualność pism o. Salija tkwi w obecnym w nich założeniu, że prawa etyki są obiektywne i wpisane w rzeczywistość człowieka jako istoty rozumnej i wolnej. Książka zaczyna się częścią poświęconą Dziesięciu Przykazaniom, które tłumaczy nie tyle jako podstawę moralności chrześcijańskiej, lecz jako powinności każdego człowieka.

Jakie zagadnienia moralne, rozważane w książce przez o. Salija, szczególnie dziś do nas przemawiają? Bp Grzybowski zwrócił uwagę na kwestie bioetyki oraz małżeństwa. Barbara Sułek-Kowalska dodała, że na ponowną lekturę zasługują przemyślenia o. Salija na temat wojny oraz zjawiska niechęci do Kościoła i apostazji. Zdaniem o. Pydy, o. Salij swoje największe mistrzostwo, największą wrażliwość i znajomość tradycji, wreszcie – wielkie wyczulenie na nastroje społeczne, odsłania w tekstach, poświęconym jak najbardziej konkretnym życiowym problemom.

W dalszej części dyskusji Jakub Moroz przywołał głosy krytyczne wobec przeczuwanego w filozofii tomistycznej, szczególnie w jej aspekcie moralnym oraz związanym z problemem teodycei, a niechętnie we współczesnych czasach widzianego przekonania o swoistym domknięciu ludzkiej wiedzy na ten temat i wynikającej z tego przekonania skłonności do samozadowolenia wśród uprawiających taką teologię. Bp Grzybowski podkreślił, że o ile św. Tomasz był jednym z najważniejszych mistrzów o. Salija, nie był jednak jedynym. Potrafił myśleć według innych niż scholastyczne wzorców, czego dowodem są jego znakomite „Dialogi ze św. Augustynem”. Sułek-Kowalska dodała, że dla o. Salija sednem wiary chrześcijańskiej było osobiste spotkanie z żywym Jezusem Chrystusem, czego nie zastąpią żadne intelektualne dociekania. O. Pyda zwrócił uwagę, że o. Salij – w czym był podobny do św. Tomasza – znakomicie przyswoił sobie wielki dorobek Ojców Kościoła, w szczególności ukochanych przezeń Ojców Apostolskich, których chętnie przywoływał.

Książka „Nasze obyczaje”, czwarty tom „Dzieł wybranych” o. Jacka Salija OP jest dostępna w naszej księgarni.

Fot. Tomasz Pikuła

____________

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

M. R.

Czy podobał się Państwu ten tekst? Jeśli tak, mogą Państwo przyczynić się do publikacji kolejnych, dołączając do grona MECENASÓW Teologii Politycznej Co Tydzień, redakcji jedynego tygodnika filozoficznego w Polsce. Trwa >>>ZBIÓRKA<<< na wydanie kolejnych 52 numerów TPCT w 2024 roku. Każda darowizna ma dla nas olbrzymie znaczenie!