Dariusz Gawin w audycji „Życie z duszą czy bez”

– Przyzwyczajono nas myśleć o Narodowej Demokracji i w ogóle prawicy jako ruchach politycznych niechętnych modernizacji i nowoczesności. Tymczasem na przełomie XIX i XX wieku lewica i prawica były w istocie konkurującymi wizjami nowoczesności – podkreślił Gawin, powołując się na tytuł najsłynniejszej książki Romana Dmowskiego „Myśli nowoczesnego Polaka”. W tej pracy, napisanej na początku XX wieku, Dmowski proponuje rodakom „grę w nowoczesność”.

– Dmowski przekonywał, że jeżeli Polacy nie nauczą się nowoczesności to wylądują na marginesie, będą przedmiotem wielkiej gry politycznej. Co więcej, należało biec dwa razy szybciej od innych, ponieważ nie mieliśmy wówczas państwa – zauważył Gawin. Dlatego tak surowo zwalczał w Polakach wszystkie cechy, które tę zdolność ograniczały: romantyzm, poetyzowanie, tradycję powstańczą. Jednym słowem, „uczynić z Polaków Anglików”.

– Żywiołem Piłsudskiego była przemoc, siła, natomiast Dmowskiego – dyplomacja i zakulisowe rozgrywki. Potrafił świetnie przemawiać, znał języki europejskie. Pod tym względem doskonale się uzupełniali. Dmowski, dzięki swojej pozycji dyplomatycznej, wywalczył nasze zachodnie granice, natomiast Piłsudski, poprzez swoją konsekwencję i czynnik siły, zbudował polskie służby i wojsko, które były w stanie wygrać wszystkie wojny na wschodzie – zauważył Gawin.

Całość audycji do wysłuchania na stronie Polskiego Radia

Książka „Polska, wieczny romans” dostępna w księgarni Teologii Politycznej