Antonina Karpowicz-Zbińkowska: Dietrich Buxtehude, Membra Jesu Nostri

Na uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa przedstawiam klasyczne już wykonanie cyklu kantat Dietricha Buxtehudego (ok. 1637-1707) Membra Jesu Nostri dokonane przez The Monteverdi Choir i English Baroque Soloists pod dyrekcją Johna Eliota Gradinera - przeczytaj felieton z cyklu Perły Muzyki Dawnej

Na uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa przedstawiam klasyczne już wykonanie cyklu kantat Dietricha Buxtehudego (ok. 1637-1707) Membra Jesu Nostri dokonane przez The Monteverdi Choir i English Baroque Soloists pod dyrekcją Johna Eliota Gradinera.

Cykl ten składa się z siedmiu kantat, z których każda poświęcona jest jakiejś części ciała ukrzyżowanego Chrystusa. I tak kolejno opiewają one stopy, kolana, ręce, bok, piersi, serce i twarz.

Każda kantata składa się z concerta napisanego do tekstu biblijnego, który symbolicznie lub wprost odnosi się do opiewanej części ciała. Concerto powtarzane jest później na końcu kantaty. Oprócz tekstu biblijnego Buxtehude zastosował także trzynastowieczną poezję pobożnościową autorstwa Arnulfa z Louvain.

Proszę zwrócić szczególnie uwagę na kantatę Ad cor, czyli skierowaną do Serca Pana Jezusa. Zastosowany tutaj został, zgodnie z barokową pobożnością, następujący fragment Pieśni nad pieśniami:

Vulnerasti cor meum,

soror mea, sponsa,

vulnerasti cor meum.

(Zraniłaś me serce

Siostro moja, oblubienico,

Zraniłaś me serce – Pnp 4,9)

Należy jednak pamiętać, że przytoczony fragment Pieśni nad pieśniami jest bardziej wyznaniem miłości ze strony Oblubieńca do Oblubienicy (czyli, jak tłumaczy to Tradycja Kościoła – wyznaniem miłości ze strony Chrystusa do Kościoła) niż oskarżeniem.

Podobnie zachwycającą symbolikę biblijną zawiera kantata Ad Latus, która opiewa przebity bok Pański. Zastosowany tu fragment Pieśni nad pieśniami może się tu wydawać nieco niezrozumiały w tym kontekście. Brzmi on:

Surge, amica mea,

speciosa mea, et veni,

columba mea in foraminibus petrae,

in caverna maceriae

(Powstań przyjaciółko ma,
Piękna ma, i pójdź!
Gołąbko ma, ukryta w zagłębieniach skały,
W szczelinach przepaści – Pnp 2, 13-14)

Symbolika ta stanie się jednak dla nas jasna, gdy przypomnimy sobie znaczenie boku w Biblii. Z boku Adama Bóg wyjął żebro i uczynił z niego niewiastę. Nawiązując do tego opisu Ojcowie Kościoła widzą w przebiciu boku Pańskiego obraz narodzin Kościoła, który również narodził się z boku swego małżonka – Chrystusa.

Antonina Karpowicz-Zbińkowska

Czy podobał się Państwu ten tekst? Jeśli tak, mogą Państwo przyczynić się do publikacji kolejnych, dołączając do grona MECENASÓW Teologii Politycznej Co Tydzień, redakcji jedynego tygodnika filozoficznego w Polsce. Trwa >>>ZBIÓRKA<<< na wydanie kolejnych numerów naszego tygodnika w 2024 roku. Każda darowizna ma dla nas olbrzymie znaczenie!