Do poprawnego działania strony wymagana jest włączona obsługa JavaScript

Spór o Rymkiewicza

Wystarczyło to by rozpętać intelektualne tsunami

Wystarczyło to by rozpętać intelektualne tsunami

Być może dla wielu czytelników tytuł niniejszego zbioru okaże się niewłaściwy. Zbyt szeroki w stosunku do tego co przynosi lub może niezbyt precyzyjny. Z pewnością jak każdy zbiór tekstów ma on swoje ograniczenia. Piszący te słowa na początku prac nad książką także zastanawiał się, czy przygotowywany przez niego tom nie przerodzi się w nowy „Spór o Polskę”. Nie sposób bowiem odłączyć twórczości Jarosława Marka Rymkiewicza od pytań o formę polskości zarówno w jej wymiarze narodowym jak i państwowym. Oprócz tego jednak, że Rymkiewicz znajduje się dziś w centrum wielu najistotniejszych dyskusji o dziejach i przyszłości Rzeczpospolitej on sam jest tematem szeroko obecnym w mediach i debacie.

By nadać książce właściwy rytm i ton potrzebne było znalezienie właściwego jej klucza lub może osi wokół, której możliwe będzie nawijanie naszych polskich opowieści. Ich bogactwo zobaczyliśmy w ostatnich latach także dzięki twórczości poety z Milanówka. Poety, który najmocniej podniósł głos pisząc prozą o trudnym do pomylenia stylu w zawieszeniu pomiędzy esejem, encyklopedią, czy nawet powieścią. Pisarze, krytycy, publicyści podrażnieni pisarstwem Rymkiewicza zaczęli wydobywać z siebie myśli na tematy dość rzadkie w naszej refleksji – myśli o metafizyce państwa, istocie polskości, związkach tego co wieczne i tutejsze, przyziemne, jak ogród w Milanówku.

Początki powstawania tej książki to okres gorącego i na bieżąco relacjonowanego przez media procesu jaki Agora, Wydawca „Gazety Wyborczej” wytoczył Rymkiewiczowi. Była to oczywista pokusa by książkę zbudować wokół tych wydarzeń budzących wiele kontrowersji i emocji także w szerszych kręgach czytelników prasy codziennej, tygodników i Internetu. Jednak właściwą pracę w tym zakresie wykonał Grzegorz Braun kręcąc dokument „Poeta pozwany” (dołączony na płycie do książki). Książka potrzebowała innego punktu zaczepienia. Należało postawić sobie pytanie – kiedy zaczął się dostrzegany poza wąskim gronem krytyków literatury spór o Rymkiewicza.

Tym momentem bez wątpienia było pojawienie się wywiadów jakich Jarosław Marek Rymkiewicz zaczął udzielać w drugiej połowie minionej dekady. Udzielał ich i wcześniej jednak kryzys układu okrągłostołowego i reorientacja polskiej sceny politycznej, a także w jakiejś mierze intelektualnej po aferze Rywina dała poecie nowe, niespotykane dotąd w Polsce siły. Prawdziwa burza głosów rozpętała się jednak, gdy ukazało się nakładem wydawnictwa Sic!, zapowiadane już wcześniej „Wieszanie”. Burza trwa do dziś, a jej kolejne silne akcenty przypadały na premiery następnych tytułów autora - „Kinderszenen” i „Samuel Zborowski”. W książkach tych Rymkiewicz starał się ustanawiać nową polską mitologię nie przejmując się dotychczasowymi ustalonymi ścieżkami myślenia, ignorując większość schematów takich czy innych poprawności – zarówno patriotycznych, jak i kosmopolitycznych. W „Wieszaniu” odsłaniał sens politycznej egzekucji, sens gilotyny i stryczka, której w Polsce nigdy nie było w stopniu, jego zdaniem, wystarczającym by ufundować nowoczesne państwo. W „Kinderszenen” ukazywał Polskę dryfującą na granicy nieistnienia doszukując się w tej kondycji istoty naszego historycznego trwania – tego ciągłego przebijania się do ligi „narodów historycznych” w swej istocie wiecznych. W „Samuelu Zborowskim” opisał nam bezwzględny charakter wolności jaka jest potrzeba by prowadzić prawdziwie polskie życie. Tylko tyle i aż tyle. Wystarczyło to by rozpętać intelektualne tsunami.

Nie ma prawie w tej książce tekstów o Rymkiewiczu jako literacie. Nikt tu się nie spiera o poezję. To być może kolejny przykład nieścisłości tytułu, ale z drugiej strony trudno znaleźć jakikolwiek inny właściwy, ponieważ w Polsce nazwisko Rymkiewicza oznacza spór. Nie ma też w tej książce artykułów niektórych z autorów, których można by się spodziewać i których kojarzy się z poetą z Milanówka. Jednak ze zdziwieniem przeprowadzając kwerendę wśród tekstów nie znajdywałem interesujących fragmentów ich autorstwa poświęconych pisarzowi. Inni nie znaleźli się tutaj, ponieważ niedawno opublikowali już swoje teksty w wersji książkowej.

Mimo tych wyjątków blisko pięćset stron książki stanowi wyczerpującą panoramę poglądów i krytyk na temat koncepcji filozoficznych i politycznych Jarosława Marka Rymkiewicza. Niewiele można by już tu dodać.

Tomasz Rowiński

Spis treści książki

Przeczytaj esej Tomasza Rowińskiego nt. Rymkiewicza

 

KSIĄŻKA UKAZAŁA SIĘ NAKŁADEM WYDAWNICTWA FRONDA

Tom zawiera 2 teksty autorstwa Marka A. Cichockiego. Teologia Polityczna jest jednym z patronów medialnych książki

 


Ty też możesz wydawać z nami KSIĄŻKI, produkować PODCASTY, organizować wystawy oraz WYDAWAĆ „Teologię Polityczną Co Tydzień”, jedyny tygodnik filozoficzny w Polsce. Twoje darowizny zamienią się w kolejne artykuły takie jak ten, który właśnie czytałeś i pomogą nam kontynuować i rozwijać nasze projekty oraz tworzyć kolejne. Środowisko Teologii Politycznej działa dzięki darowiznom prywatnych mecenasów kultury – tych okazjonalnych oraz regularnych. Dołącz do nich już dziś i WSPIERAJ TEOLOGIĘ POLITYCZNĄ!

Wydaj z nami

Wydaj z nami „O islamie” Rémiego Brague'a po polsku!
Zostań mecenasem polskiego wydania „O islamie” Rémiego Brague'a
Brakuje
Wpłać darowiznę
100 zł
Wpłać darowiznę
500 zł
Wpłać darowiznę
1000 zł
Wpłać darowiznę

Newsletter

Jeśli chcesz otrzymywać informacje o nowościach, aktualnych promocjach
oraz inne istotne wiadomości z życia Teologii Politycznej - dodaj swój adres e-mail.