Do poprawnego działania strony wymagana jest włączona obsługa JavaScript

Kochanowski i Wyspiański na deskach Globe Theatre. Rozmowa z Martą de Zuniga

Kochanowski i Wyspiański na deskach Globe Theatre. Rozmowa z Martą de Zuniga

Dzieła Wyspiańskiego i Kochanowskiego zdecydowanie mają potencjał, by stać się kanonem również w Wielkiej Brytanii. Teraz, dzięki festiwalowi „Szekspir i Polska”, maja na to realną szansę – mówi Marta de Zuniga, dyrektorka Instytutu Kultury Polskiej w Londynie w rozmowie z Karolem Grabiasem.

Karol Grabias (Teologia Polityczna): Miniony rok w Instytucie Kultury Polskiej w Londynie upłynął pod znakiem szeroko zakrojonej kampanii „#PL100” upamiętniającej 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości. Z jakimi przedstawicielami i dziełami polskiej kultury mogli spotkać się Brytyjczycy? Czy coś wzbudziło ich szczególne zainteresowanie?

Marta de Zuniga (Instytut Kultury Polskiej w Londynie): Zgadza się, miniony rok upłynął pod znakiem celebrowania setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości oraz kampanii #PL100, a my korzystając z tej szczególnej okazji, pracowaliśmy, by pokazać Brytyjczykom bogactwo polskiej kultury.

Sporo działo się w kwestii muzycznej, mieliśmy przyjemność współorganizowania wielu wydarzeń:  brytyjską premierę Faithful Journey – A Mass for Poland Roxany Panufnik w sali koncertowej CBSO w Birmingham, chóralne wykonanie Responoria Tenebrae Pawła Łukaszewskiego podczas Festiwalu Wielkiego Tygodnia w St. John’s Smith Square, galę Chopin i Paderewski w budynku historycznego ratusza Guildhall w Londyńskim City oraz koncert z udziałem Jakuba Józefa Orlińskiego i Michała Biela w Wigmore Hall. 11 listopada wsparliśmy jubileuszowy koncert STO LAT w jednej z najbardziej prestiżowych sal koncertowych na świecie, the Royal Albert Hall, zorganizowany przez Janusza Sikorę-Sikorskiego, a także wykonanie Symfonii pieśni żałosnych H. M. Góreckiego w Royal Festival Hall zorganizowane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Te wydarzenia miały szansę przybliżyć Brytyjczykom historyczny wymiar naszych osiągnięć muzycznych.

Festiwal „Szekspir i Polska” jest wydarzeniem historycznym dla kultury polskiej w Wielkiej Brytanii

W kwestii filmowej, w marcu ubiegłego roku odbyła się kolejna, już szesnasta, edycja festiwalu filmowego – „Kinoteka”, również pod znakiem #PL100. Ten festiwal cieszy się ogromnym zainteresowaniem wśród Brytyjczyków i tym razem mieliśmy okazje zaprezentowania brytyjskiej publiczności filmów tak znakomitych polskich twórców, jak: Krzysztof Kieślowski, Krzysztof Zanussi, Joanna Kos-Krauze oraz Krzysztof Krauze. Wyświetliliśmy również film Bestia, wydany rok przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości z legendarną Polą Negri w roli głównej, będący jednym z najstarszych dzieł polskiej kinematografii.

Oczywiście nie ograniczamy się do Londynu, Instytut Kultury Polskiej był współorganizatorem konferencji i koncertu grupy „Sutari” na Uniwersytecie w Cambridge, w wielu miejscach pokazaliśmy też wystawę Kobiety niepodległości przygotowaną przez Muzeum Historii Polski. W Stratford-upon-Avon (miejscu urodzin Williama Szekspira) zorganizowaliśmy święto ojca naszej rodzimej poezji – Jana Kochanowskiego. Można powiedzieć, że kontynuujemy je teraz, podczas festiwalu „Szekspir i Polska”. Dzięki współpracy z Instytutem Adama Mickiewicza, w niedzielę z ogromnym sukcesem wystawiono Odprawę Posłów Greckich oraz Treny Kochanowskiego w szekspirowskim Globe Theatre (Kliknij i dowiedz się więcej o Festiwalu „Szekspir i Polska”).

Odbywający się właśnie Festiwal „Szekspir i Polska” z jednej strony upamiętnia wielkiego angielskiego dramaturga, z drugiej pokazuje polskie konteksty jego twórczości w dziełach Wyspiańskiego i Kochanowskiego. Czy to pierwsze tak duże wydarzenie, na którym Brytyjczycy mogą się zetknąć z tymi polskimi twórcami?

Śmiało mogę powiedzieć – tak, to pierwsze wydarzenie na tak dużą skalę, w tak znanym i prestiżowym miejscu jak teatr the Globe w Londynie.

W ramach festiwalu mieliśmy szansę opublikować pierwsze angielskie tłumaczenie „Studium o Hamlecie” oraz „Śmierci Ofelii” Stanisława Wyspiańskiego. Ich światową anglojęzyczną premierę zobaczymy na deskach the Globe

Dotychczas twórczość Kochanowskiego oraz Wyspiańskiego była dostępna przede wszystkim dla wąskiego grona pasjonatów, studentów i wykładowców literatury wschodnioeuropejskiej, ale dzięki festiwalowi „Szekspir i Polska” tych dwóch wybitnych poetów wreszcie znalazło drogę do szerokiej, anglojęzycznej publiczności. W ramach festiwalu mieliśmy szansę opublikować pierwsze angielskie tłumaczenie Studium o Hamlecie oraz Śmierci Ofelii Stanisława Wyspiańskiego, a w czwartek będziemy mogli zobaczyć światową, anglojęzyczną premierę obu dzieł na deskach the Globe.

Ten festiwal jest wydarzeniem historycznym dla kultury polskiej w Wielkiej Brytanii i mam nadzieję, że otworzy tutejszego widza oraz czytelnika nie tylko na Kochanowskiego czy Wyspiańskiego, ale na wielu innych, wybitnych, polskich twórców.

W swoim repertuarze Instytut Polski ma wiele wydarzeń poświęconych promowaniu polskiej kultury „popularnej” – polskiemu plakatowi czy muzyce jazzowej. Czy przedstawianie polskiej kultury wysokiej anglojęzycznemu odbiorcy stanowi większe wyzwanie?

Oczywiście kultura popularna zawsze dociera łatwiej i szybciej do odbiorcy, niezależnie od tego, z jakiego kraju pochodzi; kultura wysoka tradycyjnie ma węższe grono odbiorców. Podczas gdy łatwiej nam dotrzeć do konsumenta kultury z wystawą plakatów czy koncertem jazzowym, staramy się, by kultura wysoka zajmowała w naszym programie ważne miejsce. Tym bardziej że sami Brytyjczycy zdecydowanie doceniają kulturę wyższą. Festiwal „Szekspir i Polska” jest doskonałym tego przykładem, sale większości wydarzeń są wypełnione po brzegi, nie tylko Polakami, ale właśnie Brytyjczykami. Podobne doświadczenie mamy z koncertami muzyki poważnej czy wystawami sztuki polskich artystów. Brytyjski odbiorca chętnie chłonie kulturę wyższą, a częściej wyzwaniem jest do niego dotrzeć oraz uświadomić, że to, co podziwia, pochodzi z Polski. Tutaj jest właśnie rola Instytutu oraz praca, którą nieustannie i, jak sądzę, z sukcesami wykonujemy.

Kochanowski i Wyspiański to twórcy, których – mimo zakorzenienia w uniwersalnych kodach europejskiej kultury – możemy nazwać arcypolskimi. Czy prezentowanie ich w kontekście twórczości Szekspira ma stanowić krok w stronę przyswojenia ich dorobku w krajach anglojęzycznych?

Dzieła Wyspiańskiego i Kochanowskiego zdecydowanie mają potencjał, by stać się kanonem również w Wielkiej Brytanii

Prezentowanie twórczości zarówno Kochanowskiego, jak i Wyspiańskiego przez pryzmat Szekspira w naturalny sposób ułatwia i oswaja anglojęzycznego odbiorcę z ich twórczością. Jest to również na pewno krok w stronę dużo szerszej widowni. Jednak mimo „arcypolskości” obu poetów, uniwersalne wartości przekazywane w ich dziełach mają potencjał, by z łatwością docierać do współczesnych czytelników i widzów niebędących Polakami.

Dla przykładu Śmierć Ofelii Wyspiańskiego przybliża nam ostatnie chwile córki Poloniusa z jej własnej, bardzo kobiecej perspektywy. Perspektywy, którą Szekspir w oryginale prawie kompletnie zignorował i która, nawet w czasach, gdy Wyspiański pisał dramat, była bardzo nowatorska.

Podobnie studium żałoby, smutku, żalu i gniewu po utracie córki, oraz ostatecznie akceptacji i godzenia z losem w Trenach Kochanowskiego jest absolutnie ponadczasowe. Tak samo porusza w języku polskim, jak i angielskim. Tak samo może wzruszyć, a nawet działać terapeutycznie dla kogoś, kto boryka się z żałobą czy smutkiem po utracie najbliższej osoby.

Dzieła Wyspiańskiego i Kochanowskiego zdecydowanie mają potencjał, by stać się kanonem również w Wielkiej Brytanii. Teraz, dzięki festiwalowi „Szekspir i Polska”, maja na to realną szansę.

Z Martą de Zuniga rozmawiał Karol Grabias

Kliknij i dowiedz się więcej o Festiwalu „Szekspir i Polska”

Arkady Rzegocki: Kultura polska odgrywa bardzo istotną rolę w Europie

Jolanta Rzegocka: Festiwal ma bardzo dobry odbiór wśród brytyjskiej publiczności

Projekt „Szekspir i Polska” jest owocem współpracy Shakespeare's Globe, Instytutu Adama Mickiewicza, Instytutu Książki, Ambasady w Londynie i Instytutu Kultury Polskiej.


Czy podobał się Państwu ten tekst? Jeśli tak, mogą Państwo przyczynić się do publikacji kolejnych, dołączając do grona MECENASÓW Teologii Politycznej Co Tydzień, redakcji jedynego tygodnika filozoficznego w Polsce. Trwa >>>ZBIÓRKA<<< na wydanie kolejnych numerów naszego tygodnika w 2024 roku. Każda darowizna ma dla nas olbrzymie znaczenie!

Wydaj z nami

Wydaj z nami „Incydenty” Andrzeja Horubały
Zostań wydawcą nowego zbioru opowiadań Andrzeja Horubały
Brakuje
Wpłać darowiznę
100 zł
Wpłać darowiznę
500 zł
Wpłać darowiznę
1000 zł
Wpłać darowiznę

Newsletter

Jeśli chcesz otrzymywać informacje o nowościach, aktualnych promocjach
oraz inne istotne wiadomości z życia Teologii Politycznej - dodaj swój adres e-mail.