[RELACJA+ZDJĘCIA] Wykład ks. Waldemara Chrostowskiego „Scena Zwiastowania w Ewangelii według Św. Łukasza”

W czwartek, 23 listopada w podziemiach katedry warszawsko-praskiej, ks. prof. Waldemar Chrostowski wygłosił prelekcję zatytułowaną „Scena Zwiastowania w Ewangelii według św. Łukasza”. Siódme już – odbywające się w ramach serii wykładów „Namalować katolicyzm od nowa” – spotkanie, rozpoczęto od modlitwy Zdrowaś Maryjo, która wprowadziła uczestników spotkania w rzeczywistość opowiadania z Ewangelii według św. Łukasza – ciągle aktualnego i wciąż na nowo podejmowanego. Poświadcza o tym również wystawa obrazów Zwiastowania, które – jak zauważył ks. prof. Chrostowski – bardziej niż realia ówczesnego świata, ukazują nam świadomość i wrażliwość współczesnego człowieka.

Na początku prelekcji, ks. prof. Chrostowski zwrócił uwagę uczestników wykładu na kwestię fundamentalną dla zrozumienia wyjątkowości opowiadania z tytułowej Ewangelii. Opowiadanie o Zwiastowaniu zapisane w Ewangelii według św. Łukasza możemy znać tylko i wyłącznie dzięki pamięci i opowiadaniu Tej, która to wydarzenie przeżyła – dzięki wspomnieniom Najświętszej Maryi Panny. Cała Ewangelia według św. Łukasza wyrosła zatem z pamięci samej Maryi i jest to Ewangelia wyjątkowa, bowiem przejawia się w niej dużo kobiecej wrażliwości, ciepła i czułości. Bohaterką tej Ewangelii jest nie tylko Maryja, nie tylko Elżbieta, ale także wiele innych kobiet, o których mowa jest na kartach tej Ewangelii.

Katalog // Zwiastowanie dostępny w naszej księgarni

Jak podkreślił ks. prof. Chrostowski, szczególnie istotnym dla podejmujących próbę zobrazowania tajemnicy Zwiastowania, powinna być właśnie pamięć o tym, że Maryja mogła opowiedzieć tę historię dopiero wtedy, gdy sama w pełni pojęła tajemnicę, w której uczestniczyła. Stało się to po męce, śmierci i ukrzyżowaniu Chrystusa. Zmartwychwstanie odsłoniło bowiem pełny sens ziemskiego życia Jezusa i utwierdziło Maryję w wierze, że to, czego doświadczyła i przeżyła jako młoda dziewczyna, zostało uwiarygodnione. Jeżeli chcemy zatem zrozumieć tajemnicę Zwiastowania od strony intelektualnej, powinniśmy patrzeć na to wydarzenie przez pryzmat zmartwychwstania Chrystusa.

W tym miejscu, ks. prof. Chrostowski postawił zasadnicze pytanie: czy artyści podejmujący próbę zilustrowania sceny Zwiastowania poprzez obrazy, muzykę i inne dzieła sztuki, mają świadomość integralnego związku Zwiastowania ze Zmartwychwstaniem? Wydobycie i wykazanie tej relacji wymaga wielkiego geniuszu artysty, gdyż dopiero połączenie tych wydarzeń oddaje pełny sens tego, co wydarzyło się w Nazarecie w Galilei. Co więcej, ks. prof. Chrostowski postawił tezę, że w zobrazowaniu sceny Zwiastowania, sztuki plastyczne znajdują się w znacznie trudniejszej sytuacji niż operujący słowami, którymi można dokonywać rozległych opisów, i muzyka, którą genialny kompozytor potrafi wyrazić różne emocje rozłożone w czasie. Sztuki plastyczne mają jednak ograniczone możliwości, gdyż malarz – niczym fotograf – przedstawia tylko jeden, uchwycony moment. Tajemnica Zwiastowania wymaga z kolei serii obrazów ukazujących głębię wszystkich etapów i reakcji Maryi na wydarzenie, w którym dane jej było uczestniczyć.

Galeria obrazów: LetsPaintCatholicismAgain

Jak kontynuował Prelegent, istotnym dla sceny Zwiastowania pozostaje również kwestia przedstawienia anioła, co dla sztuk plastycznych stanowi szczególne wyzwanie, bowiem jak można zilustrować istotę bezcielesną? Podczas gdy o aniołach można wiele opowiadać, a w muzyce dokonać próby wyrażenia ich natury poprzez dźwięki, w sztukach plastycznych utarły się pewne schematy ich przedstawiania, które są trudne do przełamania i często powielane. Artyści, którzy decydują się na zobrazowanie anioła, zawsze podejmują się zatem wielkiego ryzyka banalizacji wiary w anioły – a nawet wiary w ogóle. Odbiorca takiego ich przedstawienia może dojść do wniosku, że jest to istota z pogranicza folkloru, co w dojrzałej wierze należałoby porzucić. Czy możliwie jest jednak zobrazowanie anioła?

Zapraszamy do odsłuchania całości wykładu ks. prof. Waldemara Chrostowskiego!

MW

***

Ks. prof. Waldemar Chrostowski – wybitny teolog i biblista, specjalista w dziedzinie egzegezy Starego Testamentu i relacji między Kościołem a judaizmem. Studiował na Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie i na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie. W latach 1998–2003 był wiceprzewodniczącym Sekcji Biblijnej przy Konferencji Episkopatu Polski, a w latach 2003–2013 przewodniczącym nowo utworzonego Stowarzyszenia Biblistów Polskich. Członek Komitetu Nauk Teologicznych PAN. W dorobku pisarskim ma książki, artykuły naukowe i popularnonaukowe, publicystykę oraz recenzje – w sumie ponad 3000 publikacji! W 2014 r. został laureatem prestiżowej Nagrody Ratzingera, którą watykańska Fundacja Josepha Ratzingera – Benedykta XVI przyznaje najwybitniejszym teologom świata. Nagrodzony m.in. medalem „Pro bono Poloniae”, otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.

Wystawę pt. Zwiastowanie można odwiedzać w podziemiach katedry św. Floriana w Warszawie, od poniedziałku do soboty w godzinach 12-20, a w niedziele od 8 do 21:30. Wstęp wolny. 

Katalog // Zwiastowanie dostępny w naszej księgarni

fot. Jacek Łagowski

Czy podobał się Państwu ten tekst? Jeśli tak, mogą Państwo przyczynić się do publikacji kolejnych, dołączając do grona MECENASÓW Teologii Politycznej Co Tydzień, redakcji jedynego tygodnika filozoficznego w Polsce. Trwa >>>ZBIÓRKA<<< na wydanie kolejnych 52 numerów TPCT w 2024 roku. Każda darowizna ma dla nas olbrzymie znaczenie!