Pensjonat Jadwigi Długoborskiej - przeczytaj, zobacz i posłuchaj jak było na spotkaniu

Ostroviana czyli zbiór tekstów o Ostrowi Mazowieckiej wzbogacił się za sprawą dr Magdaleny Gawin o jeden artykuł i jedną obietnicę. Artykuł „Pensjonat Jadwigi Długoborskiej” ukazał się w poprzednim numerze „Teologii Politycznej”. Obietnica napisania książki „Życie i śmierć w małym mieście. Mikrohistoryczne studium okupacji niemieckiej i lat powojennych w Ostrowi Mazowieckiej (1918-1974)” została złożona na drugim spotkaniu utworzonego z inicjatywy ostrowskiego Stowarzyszenia LUDZIE Z PASJĄ Klubu Dyskusyjnego im. Tomasza Merty, które odbyło się 5 czerwca 2014 r. w ostrowskim Hotelu 17.

Zazwyczaj opisując spotkania autorskie kurtuazyjnie podkreśla się magiczny nastrój, frekwencję i ogromną uwagę słuchaczy. W tym wypadku kurtuazja nie jest potrzebna - na spotkaniu rzeczywiście dały się zauważyć wszystkie te elementy.

Budowanie nastroju rozpoczęło się od wyboru miejsca spotkania - Hotel 17 jest siedzibą Muzeum Garnizonu i Ziemi Ostrowskiej. Półgodzinna prelekcja kustosza przypomniała gościom najważniejsze fakty z historii miasta, a starannie skomponowane ekspozycje przywołały wojskowy i zarazem wielokulturowy klimat przedwojennej Ostrowi.

Wystąpienie pani Agaty Warchalskiej-Troll - prawnuczki dyrektora ostrowskiego gimnazjum im. Mikołaja Kopernika - nakreśliło obraz środowiska ostrowskiej inteligencji w dwudziestoleciu międzywojennym i po wybuchu wojny. Kazimierz Warchalski zginął na Majdanku, jego żona Cecylia została zamordowana przez gestapowca "Cyka" w ostatniej masowej egzekucji 29 czerwca 1944 r. razem ze swoją przyjaciółką Jadwigą Długoborską - bohaterką artykułu dr M. Gawin.

Prelekcję o Jadwidze Długoborskiej, jej rodzinie, przyjaciołach, pensjonacie i ratowaniu żydowskich sąsiadów dr M. Gawin uzupełniła wstrząsającymi zdjęciami z przedstawiającymi zagładę ostrowskich Żydów i charakterystyką kata Ostrowi - Antona Birkenfelda zwanego "Cykiem". Podsumowaniem opowieści o skromnej, dzielnej kobiecie, która za wierność zasadom   zapłaciła najwyższą cenę było przedstawienie powojennych losów osób związanych z jej pensjonatem. Największe zaskoczenie wzbudziła informacja o okolicznościach, które sprawiły, że "Cyk" uniknął odpowiedzialności za swoje zbrodnie.

Ogromne zainteresowanie słuchaczy to zasługa w równej mierze talentów narracyjnych obu pań i wielowymiarowości przedstawionej historii. Sagę rodzinną dopełniła opowieść o cichym bohaterstwie, okrucieństwo i sadyzm splotło się z donosicielstwem, podłością i zacieraniem śladów.  W opowieści o bolesnym epizodzie z historii Ostrowi Mazowieckiej przewijały się fakty i emocje, tajemnice i potrzeba sprawiedliwości.  

I jeszcze słowo o frekwencji. Na spotkaniu pojawili się przedstawiciele różnych środowisk i opcji, ważniejsze jednak, że przybyły trzy pokolenia Ostrowiaków. Najstarsze i średnie pokolenie być może zechce odpowiedzieć na apel dr M. Gawin i wesprze jej pracę materiałami z rodzinnych archiwów. Dla młodych ludzi okres drugiej wojny światowej to czas równie przeszły jak bitwa pod Grunwaldem. Do nich przede wszystkim skierowany był apel o zachowanie świadomości, że poplątane wojenne losy Polaków, Żydów i Niemców po zakończeniu działań wojennych wcale nie stały się prostsze, a wydarzenia sprzed 70 lat wciąż rzucają cień na zmarłych i żyjących.

Zobacz zdjęcia i wideo

Zdjęcia Dzięki uprzejmości Ostrowskiego Portalu Internetowego ww.ostrowmaz.com

Czy podobał się Państwu ten tekst? Jeśli tak, mogą Państwo przyczynić się do publikacji kolejnych, dołączając do grona MECENASÓW Teologii Politycznej Co Tydzień, redakcji jedynego tygodnika filozoficznego w Polsce. Trwa >>>ZBIÓRKA<<< na wydanie kolejnych numerów naszego tygodnika w 2024 roku. Każda darowizna ma dla nas olbrzymie znaczenie!