Nadchodzi nowy proletariat! - Grzegorz Lewicki

Jestem przekonany, że część dorobku Toynbee’ego przetrwało próbę czasu i właśnie dziś warto go przypomnieć oraz zaktualizować. Próby „odświeżenia” filozofii historii w ogóle (jako dziedziny filozofii) są w ostatnich latach podejmowane – wielu filozofów, w tym coraz więcej filozofów w Polsce, zaczyna dostrzegać, że twórcze, całościowe odniesienie do własnej przeszłości jest warunkiem sine qua non żywotności społeczeństw

Nadchodzi nowy proletariat! Cywilizacja helleńska a zachodnia według Arnold1 Toynbee'ego

Grzegorz Lewicki

wydawca: Ośrodek Myśli Politycznej

ilość stron: 160

Wstęp

1. Dlaczego Arnold Toynbee?

Arnold Joseph Toynbee (1889-1975) był jednym z najważniejszych myślicieli dwudziestego wieku – pamięta się go jako dziennikarza, dyplomatę, ale przede wszystkim – jako historyka. Co ciekawe, to ostatnie określenie jest dość niefortunne. Sam Toynbee zapewne wolałby słowo „historiozof” – czyli filozof, który zajmuje się historią nie jako analityk, ale syntetyk dziejów. Swoim krytykom nieraz powtarzał, że poświęcił życie na pisanie „studium”, czyli analizy historii (a study of history), a nie na pisanie „historii” podręcznikowej (a history). Dwunastotomowe Studium historii, którym zajmę się w tej pracy, to nie tyle książka  historyczna, co raczej próba spojrzenia na cywilizacje z lotu ptaka: stworzenia typologii istniejących cywilizacji oraz wyodrębnienia mechanizmów ich ewolucji (wzrostu i upadku) na podstawie długoterminowych procesów, które Toynbee zaobserwował pierwotnie w historii cywilizacji helleńskiej (grecko-rzymskiej). Próba ta, choć nie do końca zakończona sukcesem, z powodu samego rozmachu przyniosła mu światową sławę i uznanie (szczególnie w Stanach Zjednoczonych). Powojenny magazyn „Time” umieścił jego podobiznę na swej okładce, a odniesienie do jego dzieł pojawia się nawet w grach komputerowych (np. wydawana od początków komputerowej rozrywki seria „Cywilizacja”).

Jestem przekonany, że część dorobku Toynbee’ego przetrwało próbę czasu i właśnie dziś warto go przypomnieć oraz zaktualizować. Próby „odświeżenia” filozofii historii w ogóle (jako dziedziny filozofii) są w ostatnich latach podejmowane – wielu filozofów, w tym coraz więcej filozofów w Polsce, zaczyna dostrzegać, że twórcze, całościowe odniesienie do własnej przeszłości jest warunkiem sine qua non żywotności społeczeństw. Historiozofia stara się tę żywotność zapewnić poprzez próbę odpowiedzi na co najmniej dwa pytania: „Czy można uczyć się z historii?” oraz „Czy analogia między przeszłością a teraźniejszością może posłużyć do ustalenia trendów społecznych, kulturowych i politycznych na przyszłość?”.

przeczytaj cały wstęp i przejrzyj spis treści książki

Czy podobał się Państwu ten tekst? Jeśli tak, mogą Państwo przyczynić się do publikacji kolejnych, dołączając do grona MECENASÓW Teologii Politycznej Co Tydzień, redakcji jedynego tygodnika filozoficznego w Polsce. Trwa >>>ZBIÓRKA<<< na wydanie kolejnych numerów naszego tygodnika w 2024 roku. Każda darowizna ma dla nas olbrzymie znaczenie!