Popiełuszko. Świadek prawdy

„Prawda jest niezmienna. Prawdy nie da się zniszczyć taką czy inną decyzją, taką czy inną ustawą” – tak przemawiał polski błogosławiony, kapelan Solidarności. 14 września przypadła 70. rocznica urodzin księdza Jerzego Popiełuszki – sumienia Polaków. Aż dziw bierze, że tak mało o tym wspominano – jakby dawny rodowy klejnot się już opatrzył, przestał zadziwiać i inspirować. A może aż nadto zbrązowiał i stał się dla nas zimnym pomnikiem? Przecież nikomu nie trzeba udowadniać, że była to wyjątkowa postać, która splotła w sobie arcypolskie wątki: katolicyzm, umiłowanie ojczyzny i wolności oraz sprzeciw przeciw politycznemu złu. Ten kapłan stanął przeciw całej wulgarnej machinie komunizmu jedynie ze słowem pokrzepienia i prawdy. To tej ostatniej służył niezwykle wiernie, ufając jak się zdaje, że tylko tak budowane zręby mogą przynieść prawdziwą wolność.

Chcąc spróbować opisać postać błogosławionego księdza Jerzego – trudno się zdecydować od czego zacząć. Jednak wśród wielu cnót, które były jego udziałem – na pierwszy plan wyłania się jedna – właśnie prawda. To jej poświęcił niezliczoną liczbę kazań, to ją przyszły błogosławiony stawiał jako fundament tworzenia wspólnoty i ostatecznie to za nią oddał życie. Gdy spojrzymy na przejmujący zapis jego kazań wygłoszonych podczas Mszy za Ojczyznę – da się usłyszeć niemalże monotonne, ale i zarazem konsekwentne wołanie o prawdę. Wydaje się, że wziął sobie za wewnętrzną dewizę słowa Chrystusa wg Ewangelii św. Jana: „poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli” (8,32).

Ostatnim aktem i zarazem znakiem tego, co można by nazwać swoistą spójnością czynu i słowa, wewnętrznej jedności, jest wyznanie, które można złożyć poprzez oddanie życia. W ten sposób męczennicy dawali nie podlegające już zaprzeczeniu świadectwo o Prawdzie. Ks. Jerzy, choć był całkowicie zanurzony w swój czas i miejsce, dokonał uniwersalizacji narodowego doświadczenia. To ono otwiera polskość na to, co powszechne. Przemienia tę konkretną postać w pośrednika absolutu – i to w arcypolskiej formie, ponieważ bł. Jerzy Popiełuszko był na wskroś patriotą, ale i zarazem świadkiem Chrystusa. Te dwa porządki wcale nie zaprzeczały sobie, jak często stara się udowadniać, ale niejako wzajemnie się uzupełniły.

Jednak w tej historii jest coś jeszcze – kłamstwo. Wytwarzane przez komunizm, niczym diabelskie echo nadal trwające już w warunkach politycznej wolności. Ta walka dwóch aksjologii – jest dobrze widoczna na tle tej postaci. Z jednej strony, jak już wcześniej nakreśliłem, stoi postać wewnętrznie spójna – do tego stopnia, że da świadectwo prawdzie ze swojego życia. Po drugiej stronie jest magma kłamstwa, propagandy, zniewolenia, która nie chce ujawnić swojego oblicza. Dobrze udokumentowane są działania SB czy WSW, z całym repertuarem dezinformacji, oszczerstw czy brutalności po zabójstwo włącznie. Choć w krótkim dystansie wyglądało, że to ta druga odniosła ponure zwycięstwo, to z dalszej perspektywy, formowanie się wspólnoty wychodzące od tego doświadczenia stworzyło coś trwałego – i zarazem nieuchwytnego.

Jest jednak trzeci akt tego dramatu. Nikt nie spodziewał się, że sprawa śmierci ks. Jerzego zostanie spowita w enigmę w warunkach odzyskanej wolności. Jest przedziwnym paradoksem fakt, że świadek prawdy – nie może doczekać się jej w porządku wolności. Ostateczne wymierzenie sprawiedliwości i oddanie prawdy z roku na rok oddala się nieuchronnie, tak jakby wywalczona wolność została ugruntowana na innych podstawach, niż było to w zamyśle naszego błogosławionego. Ta karta jest jeszcze nie domknięta, a nawet niedopisana. Czy jest jeszcze możliwość, aby rozjaśnić i przegonić te cienie, które kładą się na jego postaci?

Jan Czerniecki
Redaktor naczelny

Piotr Zaremba: Ksiądz Jerzy to postać niewygodna dla wszystkich

Prof. Jan Żaryn: Ksiądz Jerzy Popiełuszko – patron kapłanów

Tomasz Wiścicki: Skąd się wziął ks. Jerzy?

Wojciech Sumliński: Wyjaśnienie morderstwa ks. Jerzego zburzyłoby mit III RP

Ewa Agnieszka Pichola: Prawda jako warunek wolności. Myśl księdza Jerzego Popiełuszki

Rafał Wieczyński: Popiełuszko – bliskość Chrystusa połączona za służbą innym

Ks. prof. Jan Sochoń: Życie i działalność księdza Jerzego Popiełuszki w teologicznej perspektywie

Milena Kindziuk: Marianna Popiełuszko – matka świętego

Ks. Jerzy Popiełuszko: Zachować godność, by móc powiększać dobro

Czy podobał się Państwu ten tekst? Jeśli tak, mogą Państwo przyczynić się do publikacji kolejnych, dołączając do grona MECENASÓW Teologii Politycznej Co Tydzień, redakcji jedynego tygodnika filozoficznego w Polsce. Trwa >>>ZBIÓRKA<<< na wydanie kolejnych numerów naszego tygodnika w 2024 roku. Każda darowizna ma dla nas olbrzymie znaczenie!