Jeśli uznać los za wielkiego reżysera ludzkich spraw, to odejście obu tych polityków można wprost potraktować jako zaproszenie, by poważniej zastanowić się nad ich dziedzictwem, którym jest obecna Unia Europejska.
Dosłownie w ostatnich dniach minionego roku pojawiła się wiadomość o śmierci dwóch niegdyś wpływowych europejskich polityków – Jacques’a Delorsa i Wolfganga Schäublego. Ich odejście ma znaczenie symboliczne. Mówimy bowiem tutaj o znaczących postaciach, choć w praktyce politykach tak zwanego drugiego planu, którzy odegrali kluczową rolę w ukształtowaniu pozimnowojennej Europy.
Socjalista Delors był kluczowym człowiekiem prezydenta François Mitterranda, ministrem gospodarki i finansów, a w 1985 roku został przewodniczącym Komisji Europejskiej, akurat wtedy, gdy Związek Sowiecki wchodził na drogę przemian prowadzących do końca zimnej wojny. Zmienił dynamikę integracji europejskiej zmierzającą do budowy Wspólnoty Gospodarczej i Walutowej oraz do przyjęcia traktatu z Maastricht. Chadek Schäuble był natomiast człowiekiem Helmuta Kohla, uznawanym powszechnie za jego następcę, choć ostatecznie nie było mu to pisane. Później jako minister finansów Angeli Merkel uratował zaprojektowaną przez Delorsa strefę euro przed upadkiem w wyniku kryzysu finansowego.
Delors i Schäuble byli twórcami takiej UE, jaką jest dzisiaj, z centralną pozycją zjednoczonych Niemiec. Byli wyrazicielami idei, że to stanowi fundament porządku europejskiego po zimnej wojnie. Chociaż obaj byli pragmatykami oddanymi interesom swoich krajów, uważali jednak, że by nie popaść w cynizm, polityka musi reprezentować stosowne idee, ducha wartości i opierać się na demokratycznej zgodzie obywateli. Zobaczymy, czy to ich dziedzictwo wytrzyma próbę czasu.
Marek A. Cichocki
Czy podobał się Państwu ten tekst? Jeśli tak, mogą Państwo przyczynić się do publikacji kolejnych, dołączając do grona MECENASÓW Teologii Politycznej Co Tydzień, redakcji jedynego tygodnika filozoficznego w Polsce. Trwa >>>ZBIÓRKA<<< na wydanie kolejnych numerów naszego tygodnika w 2024 roku. Każda darowizna ma dla nas olbrzymie znaczenie!
(ur. 1966) – filozof, germanista, politolog, znawca stosunków polsko-niemieckich. Współtwórca i redaktor „Teologii Politycznej”, dyrektor programowy w Centrum Europejskim w Natolinie i redaktor naczelny pisma „Nowa Europa. Przegląd Natoliński”. Profesor nadzwyczajny w Collegium Civitas (specjalizuje się w historii idei i filozofii politycznej). Były doradca społeczny Prezydenta RP. Publikuje w prasie codziennej i czasopismach. Razem z Dariuszem Karłowiczem i Dariuszem Gawinem prowadził do 2023 r. w TVP Kultura program „Trzeci Punkt Widzenia”. Autor książek, m.in. „Północ i Południe. Teksty o polskiej polityce, historii i kulturze” uhonorowanej nagrodą im. Józefa Mackiewicza (2019) Więcej>
Autor podcastu „Niemcy w ruinie?”