Stanisław Brzozowski. Postawa krytyczna. Wiek XX - Andrzej Mencwel

Stanisław Brzozowski parokrotnie wspominał, że swoją pracę publiczną rozpoczynał z pozycji konserwatywnych. Nie można znaleźć potwierdzenia tej opinii w tekstach, którymi zdobywa sobie krytyczne imię (manifest My młodzi z końca 1902 roku, polemika sienkiewiczowska z pierwszej połowy 1903 roku).

Andrzej Mencwel

Stanisław Brzozowski. Postawa krytyczna. Wiek XX

rok wydania: 2014

Wydawnictwo Krytyki Politycznej

Na jej rzecz mogłaby przemawiać raczej tonacja emocjonalna niż artykulacja intelektualna eseju o Amielu ogłoszonego w „Prawdzie” (połowa 1901 roku) oraz empatyczne nachylenie popularnej książeczki Hipolit Taine i jego poglądy na filozofię, psychologię i historię (1902 rok, zapewne pisana w 1901 roku). Esej uznawał autor za myślowy prolog swojej działalności, o czym najlepiej świadczy włączenie tekstu do ostatecznej wersji pośmiertnie już wydanych Studyów o przesileniu romantycznem kultury europejskiej, a zatytułowanych Głosy wśród nocy (Lwów 1913). Zajmiemy się nim bliżej w jednym z następnych rozdziałów, gdyż stanowi on czytelne świadectwo narodzin oryginalnego pisarza krytycznego. Tu za świadectwo takie bierzemy jego pierwociny prozatorskie, mianowicie dwie pierwsze powieści: Pod ciężarem Boga i Wiry. Ta pierwsza została napisana w roku 1901, jeszcze przed prasowym debiutem; podobno niedopuszczona do druku przez cenzurę, uważana była za zaginioną, ale dochowała się szczęśliwie w zbiorach Juliana Krzyżanowskiego. Drugą rozpoczął pisać Brzozowski w 1903 roku, zapewne jako dopowiedzenie swego stanowiska w polemikach z tegoż roku, publikował ją w „Głosie” w latach 1904 (czterdzieści jeden odcinków) i 1905 (cztery odcinki), na czym ją ukończył lub porzucił. Wolno sądzić, że pismo zdecydowało się na publikację utworu, gdy autor miał ledwie jego zaczątki, a następnie, jak było to w ówczesnym zwyczaju, pisał kolejne „fejletony” z tygodnia na tydzień. Oba te prozatorskie świadectwa zasługują na publikację i otwierają odpowiedni, poświęcony powieściom, tom Dzieł Brzozowskiego.

Przeczytaj więcej z książki prof. Andrzeja Mencwela Stanisław Brzozowski. Postawa krytyczna. Wiek XX

Czy podobał się Państwu ten tekst? Jeśli tak, mogą Państwo przyczynić się do publikacji kolejnych, dołączając do grona MECENASÓW Teologii Politycznej Co Tydzień, redakcji jedynego tygodnika filozoficznego w Polsce. Trwa >>>ZBIÓRKA<<< na wydanie kolejnych numerów naszego tygodnika w 2024 roku. Każda darowizna ma dla nas olbrzymie znaczenie!