Rekrutacja na seminarium Teologii Politycznej! Już tylko do 25 stycznia!

Seminarium Teologii Politycznej
na Uniwersytecie Warszawskim

Religia i polityka
U źródeł polityczności – wokół „Religi Sokratesa” Marka L. McPherrana 

Prowadzący:
Dr hab. Marek A. Cichocki
Dr hab. Dariusz Gawin
Dr Dariusz Karłowicz

Szczegóły:
Termin: semestr letni, roku akademickiego 2014/15

Liczba miejsc: ograniczona
Częstotliwość: co dwa tygodnie
Zaliczenie: esej

Prosimy o przesyłanie CV oraz listu motywacyjnego na adres:
tomasz.herbich@teologiapolityczna.pl do 15 stycznia.

Wybrani kandydaci będą zaproszeni na rozmowę kwalifikacyjną.

Najlepsze prace będą opublikowane na portalu www.teologiapolityczna.pl

O seminarium:

Religia, polityka i filozofia dziś uprawiane rozłącznie u greckich źródeł tworzyły związek wprawdzie niezwykle gwałtowny lecz trwały. Bywało, że widziano je jako rzeczywistości komplementarne, które nie mogą się bez siebie obejść, bywało, że widziano w nich konkurentów, z których każdy nieco inaczej opisuje cel i naturę człowieka, bywało wreszcie, że stawały się śmiertelnymi wrogami. Zawsze jednak myślano o nich jako pewnej całości.

W oczach Greków ludzka natura jest polityczna i religijna zarazem. Z konieczności tak też musi być ludzka wspólnota. Polityka rozumiana jako odpowiedzialność za całość musi brać pod uwagę oba podstawowe aspekty ludzkiej rzeczywistości. U Ajschylosa - wielkiego wizjonera polityczno-religijnego ładu - polityczny rozum opanowuje religijny żywioł, który - gdy nazbyt mu pobłażać - może okazać się niszczycielski dla polis. Z rozkazu Ateny Erynie zamienią się w Eumenidy i - nie bez przymusu - przyjmują polityczną definicję sprawiedliwości. Jak wierzy Ajschylos tylko polityczna (podlegająca polityczne kontroli) religia obdarzy nas pokojem i dostatkiem, tylko dzięki niej bosko-ludzka tragedia znajdzie wreszcie swój kres.

U Sofoklesa taka próba dopiero rozpęta tragedię. Próba redukcji religii do polityki prowadzi do nieuchronnej katastrofy. Mądra polityka mus być zdolna się wycofać - uszanować autonomię bożej misji. Spór jest nieunikniony - mądra polityka przyjmuje do wiadomości istnienie konfliktu. Zadaniem polityki nie jest budowa bezkonfliktowej utopii lecz zarządzanie konfliktem tak by ograniczyć nieuniknione szkody. Idąc drogą konstruktywistycznego projektu - uczy Sofokles - rozlejemy morze krwi. Religia przynosi polityce w darze sztukę wątpienia. Przynosi świadomość ludzkiej ograniczoności i pokorę, która przypomina, że tworzone przez ludzki rozum wizje sprawiedliwości są tak samo niedoskonałe jak pozostałe ludzkie twory. Religia, ale tylko religia przekraczająca horyzont politycznego rozumu - chroni rozum i politykę przed krwawymi paroksyzmami dogmatyzmu. Tejrezjasz, ślepy kapłan Apolla z Króla Edypa i Antygony przypomina, że rozum może być ślepy, że wysłuchać wezwania z Delf i poznać samego siebie, to zrozumieć prawdę o własnej przygodności. Śladem Sofoklesa pójdzie Arystofanes - w Acharnejczykach przypominający, że polityka i polityczny rozum nie jest i nie może być samowystarczalny. Życie nauka i śmierć Sokratesa wpisują się w tę dyskusję: posłany przez Apolla, sceptyczny jak Tejrezjasz, umrze jak Antygona.

Czy dyskusja Greków nie trwa dalej? Jak wyglądała w dobie komunizmu? Jak rozumieli ją przedstawiciele i krytycy totalitarnej utopii (np. Leszek Kołakowski)? Czy jej echa widoczne są we współczesnej dyskusji o roli religii w liberalnej demokracji? Co mówi o tym Kościół Katolicki? Co mówią współcześni filozofowie liberalni?

Tym sprawom zamierzamy poświęcić uwagę podczas tegorocznego seminarium Teologii Politycznej inicjowanego przez wydaną niedawno książkę Marka L. Mc Pherana Religia Sokratesa.

Dariusz Karłowicz

Sponsor:

Bank Zachodni WBK

Patroni Medialni:
Pressje Rebelya.pl Telewizja Republika

Czy podobał się Państwu ten tekst? Jeśli tak, mogą Państwo przyczynić się do publikacji kolejnych, dołączając do grona MECENASÓW Teologii Politycznej Co Tydzień, redakcji jedynego tygodnika filozoficznego w Polsce. Trwa >>>ZBIÓRKA<<< na wydanie kolejnych numerów naszego tygodnika w 2024 roku. Każda darowizna ma dla nas olbrzymie znaczenie!