W Angelicum studiują przyszli liderzy Kościoła, młodzież z 60 krajów świata. Warto do nich dotrzeć i przekazywać dalej dorobek papieża, bo w przeciwieństwie do mojego pokolenia znają go tylko z relacji. Chcemy zadbać o taką transmisję nie tylko dlatego, że spłacamy w ten sposób swój wielki dług. Także dlatego, że na tym polega ważna praca, której skutkiem jest żywa tradycja – mówi Dariusz Karłowicz w wywiadzie udzielonym dziennikowi „Rzeczpospolita”.
Marzena Tarkowska (Rzeczpospolita): W setną rocznicę urodzin Karola Wojtyły na Uniwersytecie Angelicum w Rzymie zacznie działać Instytut Kultury św. Jana Pawła II. Skąd potrzeba, by uczcić papieża w ten sposób?
Dariusz Karłowicz: Papież był jednocześnie poetą, dramaturgiem, aktorem, wybitnym filozofem i teologiem. Już tylko z tego powodu myśl o tym, żeby powołać Instytut Kultury jego imienia wydaje się zupełnie naturalna. A jest przecież coś więcej – sposób, w jaki rozumiał kulturę i jej rolę w życiu człowieka. Podobnie naturalna wydaje się lokalizacja instytutu. I nie chodzi tylko o to, że to Rzym, a mówimy o biskupie Rzymu. Angelicum, a więc Papieski Uniwersytet Świętego Tomasza z Akwinu, to niezwykle szacowna instytucja, historią sięgająca XIII wieku. I w pewnym sensie Alma Mater Jana Pawła II. Właśnie tu powstał doktorat młodego filozofa Karola Wojtyły.
Jaka jest misja instytutu?
Nasz instytut powstaje na Wydziale Filozofii. To nie przypadek. Nie zamierzamy tworzyć ośrodka, który będzie się koncentrował na badaniu dziedzictwa Jana Pawła II w sposób historyczny. Chcemy pójść z tym dziedzictwem dalej. Na problemy współczesne Kościoła i świata chcielibyśmy spojrzeć z perspektywy dziedzictwa Jana Pawła II.
Jakie współczesne problemy można odnieść do twórczości papieża?
Zainteresowania Jana Pawła II były bardzo rozległe. Za kontynuatora myśli papieskiej może uważać się ten, kto interesuje się myślą społeczną, i ten, kto myśli o sztuce, o dialogu chrześcijaństwa ze współczesnymi kierunkami intelektualnymi, teologii rodziny, etyce. Oczywiście nie jest to zbiór wszystkich problemów świata. Układają się one w repertuar pytań i problemów wyraziście janopawłowych. Pierwsze tematy, które planujemy wziąć na warsztat, to antropologia kultury, relacje wiary i rozumu, i wreszcie kwestie solidarności i miłosierdzia.
Zajęcia będą przeznaczone dla doktorantów?
Zarówno dla doktorantów, jak i dla tych, którzy zaczynają naukę. Instytut będzie działał w ramach Wydziału Filozofii, ale na zajęcia zapraszamy studentów wszystkich wydziałów. W Angelicum studiują przyszli liderzy Kościoła, młodzież z 60 krajów świata. Warto do nich dotrzeć i przekazywać dalej dorobek papieża, bo w przeciwieństwie do mojego pokolenia znają go tylko z relacji. Chcemy zadbać o taką transmisję nie tylko dlatego, że spłacamy w ten sposób swój wielki dług. Także dlatego, że na tym polega ważna praca, której skutkiem jest żywa tradycja. Biorąc pod uwagę fakt, że absolwentem uczelni jest Jan Paweł II, wolno chyba przyjąć, że w gronie studentów jest dzisiaj przyszły papież.
Jakie zajęcia będą się mieściły w planie?
Tematem przewodnim najbliższego roku akademickiego będzie antropologia kultury. Zajęcia z antropologii filozoficznej poprowadzi wybitny francuski filozof Rémi Brague. Zagadnienia dotyczące antropologii prawa przedstawi jeden z najwybitniejszych znawców tradycji prawnej ks. prof. Franciszek Longchamps de Berrier. Mamy świetne seminarium teologiczne pierwszego dyrektora instytutu o. prof. Ryszarda Rybki. Ale wykłady to nie wszystko. Planujemy np. stworzyć wojtylańskie z ducha laboratorium teatralne nawiązujące do tradycji Teatru Rapsodycznego. W przyszłym roku akademickim zajęcia poprowadzi znakomity reżyser prof. Jarosław Kilian, który razem ze studentami wystawi „Hioba", dramat Karola Wojtyły z 1940 r. Poza tym planujemy wykłady otwarte dla innych środowisk akademickich. Marzy się nam, żeby już w przyszłym roku akademickim zorganizować spotkania nawiązujące do tradycji organizowanych przez Jana Pawła spotkań intelektualistów w Castel Gandolfo.
Kto tworzy instytut?
Inicjatorami są dwie polskie fundacje: Futura Iuventa prowadzona przez filozofa i reżysera Mateusza Bednarkiewicza i Fundacja Świętego Mikołaja, którą prowadzę wraz z Joanną Paciorek. To inicjatywa oddolna, obywatelska i w całości finansowana ze środków prywatnych. Oczywiście bez życzliwości i wsparcia władz Angelicum projekt nie miałby żadnych szans. Długo by mówić, ile zawdzięczamy niezwykłej energii rektora Angelicum, polskiego dominikanina, profesora filozofii o. Michała Palucha. Rzym przyjął naszą inicjatywę z ogromną otwartością i zainteresowaniem. Dowodem i symbolem może być ogromnie życzliwy list z najlepszymi życzeniami i błogosławieństwami, który papież Franciszek przekazał na ręce rektora Angelicum w dniu uroczystej inauguracji Instytutu Kultury św. Jana Pawła II.