„Całość sprawiała wrażenie trzydniowej platońskiej uczty – powiedział nam Michał Szczurowski, jeden z seminarzystów, próbując oddać atmosferę wyjazdu do Nieborowa
W dniach 28-30 czerwca seminarzyści „Teologii Politycznej” spotkali się w pałacu w Nieborowie. Tradycyjne, odbywające się od wielu lat w tym miejscu wyjazdowe seminaria stanowią okazję do przedstawienia grupie efektów własnych prac, dyskusji o nich oraz do wzięcia udziału w dwóch wieczornych spotkaniach z gośćmi specjalnymi. „Całość sprawiała wrażenie trzydniowej platońskiej uczty – powiedział nam Michał Szczurowski, jeden z seminarzystów, próbując oddać atmosferę wyjazdu do Nieborowa. – Rozumiejąc inteligencję jako funkcję społeczności, widzę w spotkaniach nieborowskich seminarium w jego etymologicznym znaczeniu – dbałą, solidną pracę prowadzących, którzy jak ogrodnicy pochylają się nad rozwojem tej cennej rośliny – polskiej myśli (politycznej)”.
Tegoroczne seminarium zostało poświęcone zagadnieniu wzajemnych relacji między religią a polityką. Sposób podejścia do tych zagadnień następująco skomentował inny seminarzysta, Wojciech Nadobnik: „Poza wspaniałą atmosferą oraz piękną scenerią podczas seminarium wielkie wrażenie zrobił na mnie sposób potraktowania głównego tematu, czyli relacji między polityką a religią. W świecie uniwersyteckim próby łączenia tych dwóch sfer postrzegane są często jako groźne, a przynajmniej niestosowne. W ramach nieborowskich dyskusji ich związek traktowano jako oczywisty i niebudzący wątpliwości. Dzięki temu możliwe było stawianie pytań o szczegółowe problemy, szanse i dylematy związane ze spotkaniem wspólnoty ze sferą sacrum. Pytań, które na ogół niestawiane, czynią ten ważny i nieusuwalny aspekt naszej rzeczywistości niewidzialnym, a przez to także nierozumianym. Co równie istotne, w poszukiwaniach tych uczestnicy seminarium nie wahali się szukać rady u Sofoklesa czy Platona. Pisarze ci, postrzegani na ogół jako autorzy szacownych rupieci, w nieborowskich murach mogli się ponownie ukazać jako dysponenci autentycznej mądrości”.
Postacią patronującą naszym rozważaniom był Sokrates, którego religijności poświęcona jest wydana niedawno nakładem Teologii Politycznej książka Marka L. McPherrana. Wszyscy uczestnicy seminarium (Paweł Grad, Michał Szczurowski, Dariusz Deka, Wojciech Nadobnik, Marta Mieszczanek, Piotr Górski, Stanisław Jędrczak i Tomasz Herbich) wygłosili referaty, w których analizowali różne aspekty tego bardzo złożonego zagadnienia. Bohaterami wystąpień i dyskusji byli m.in. Girard i Sofoklesowy Edyp, siostra Faustyna, Atanazy Wielki i Teodoret z Cyru, Juan Donoso Cortes, Stanisław Brzozowski czy August Cieszkowski. Rozmawialiśmy też o nowożytnej, wywodzącej się od Kartezjusza filozofii podmiotu, Powstaniu Warszawskim, współczesnej socjologii, racjonalizmie w polityce czy sporze teizmu z naturalizmem, rozpatrywanym z perspektywy filozofii analitycznej. „Poziom referatów i dyskusji – ocenia Michał Szczurowski – pozwalają mieć nadzieje, że prawdziwe życie intelektualne nie tylko ma sens, ale i solidną przyszłość”.
Relacjom między religią a polityką po 1989 roku poświęcone były spotkania z dwoma gośćmi specjalnymi – Markiem Jurkiem i Janem Rokitą. Jak zauważył Michał Szczurowski, „zaproszeni goście nie tylko interesująco opowiadali o filozoficznych i światopoglądowych podstawach swojej działalności, ale w zabawnych anegdotach przybliżali prawdziwy klimat swojej działalności publicznej”. Nieborowskie wieczory to bowiem okazje do wielogodzinnych spotkań i rozmów z ważnymi postaciami polskiego życia publicznego i kultury. Na szczęście fragmenty tych rozmów już niedługo będą mogli poznać wszyscy czytelnicy śledzący stronę Teologii Politycznej.
Warto też pamiętać, że spotkanie w Nieborowie to uświęcone kilkuletnią tradycją zwieńczenie prowadzonych przez Teologię Polityczną seminariów. W tym roku tematem zajęć była „Religia i polityka u źródeł polityczności. Wokół Religii Sokratesa Marka L. McPherrana”. Wcześniejsze seminaria to m.in.: „W drodze do Syrakuz. O relacjach polityki i filozofii” (2006), „Tragedia politycznego rozumu. O powstaniu i ginięciu politycznego rozumu” (2009) , „Metafizyka państwa. Krytyka politycznego rozumu” (2012), „Odzyskać Piastów” (2013).
„Do tegorocznego wyjazdowego seminarium Teologii Politycznej w Nieborowie mam w zasadzie tylko jedno zasadnicze zastrzeżenie – że się skończyło” – podsumowuje Szczurowski. W tym miejscu wypada także zaznaczyć, że to wyjątkowe seminarium, podporządkowane logice odmiennej od tradycyjnych konferencji czy sesji z referatami, nie mogłoby się odbyć, gdyby nie wsparcie finansowe sponsora – Banku Zachodniego WBK, któremu należą się podziękowania za umożliwienie tak owocnego spotkania.
Tomasz Herbich
Sponsor projektu:
Wkrótce zostaną opublikowane pierwsze referaty z seminarium, a także fragmenty rozmowy z naszymi gośćmi specjalnymi: Markiem Jurkiem oraz Jan Rokitą
Galeria:
(fot. Jan Czerniecki)