W środę, 24 lipca w siedzibie redakcji Teologii Politycznej odbyło się ostatnie w tym roku seminarium z cyklu „Libera tłumaczy klasyków”: o „Odprawie posłów greckich oraz o „Troilusie i Kresydzie”. Licznie zebrani goście mieli okazję wysłuchać fragmentów transkrypcji na współczesną polszczyznę „Odprawy posłów greckich" Jana Kochanowskiego w zestawieniu z „Troilusem i Kresydą" Williama Shakespeare’a w przekładzie Antoniego Libery.
Zestawienie dramatu poety z Czarnolasu z dramatem Barda ze Stratfordu – ojców założycieli współczesnych literatur narodowych – polskiej i angielskiej – ukazało wspólne im zainteresowanie tematem wojny trojańskiej, a także występujące między nimi różnice światopoglądowe, którymi z uczestnikami seminarium podzielił się Antoni Libera. Uwspółcześnioną wersję dzieła Kochanowskiego opatrzył wstępem literaturoznawca, prof. dr hab. Paweł Stępień z Uniwersytetu Warszawskiego, który podczas procesu przekładu dramatu był dla Antoniego Libery wielkim wsparciem. Jak wspominał, propozycja podjęcia się zadania uwspółcześnienia dzieła Kochanowskiego początkowo została przez niego przyjęta z mieszanymi uczuciami. Jest to w końcu tekst niezmiernie trudny, złożony z niezrozumiałych sformułowań staropolskich, a także słów mających współcześnie diametralnie inne znaczenie. Tchnięcie w życie dzieła renesansowego poety było zatem wielkim wyzwaniem, którego szczęśliwie podjął się gość wieczoru.
Opowiadając o procesie prac nad doprowadzeniem do współczesnej polszczyzny dzieła Kochanowskiego – pierwszej humanistycznej i politycznej tragedii w języku polskim – Libera przypomniał zebranym gościom, że polski poeta renesansu był człowiekiem niesłychanie wykształconym, a jego mecenas, człowiek na wskroś wyjątkowy – Jan Zamojski – widział w nim wybitnego poetę. Należy dodatkowo pamiętać, że w przeświadczeniu ludzi epoki renesansu poeta był kimś o niemal boskiej proweniencji co uprawnia go do tego, aby słowo pouczenia było na usługach samego króla. Odprawa posłów greckich Kochanowskiego powstała właśnie na specjalne zamówienie Zamojskiego, który zapragnął, aby wielki dramat stał się podstawą sztuki odegranej ostatecznie na jego weselnym przyjęciu w dzisiejszym Ujazdowie w 1578 roku w następstwie ceremonii zaślubin z Krystyną Radziwiłłówną.
Pamiętany przede wszystkim jako dyplomata, sekretarz królewski, doradca króla Zygmunta II Augusta i Stefana Batorego, podkanclerzy koronny objął też stanowisko rektora Akademii Padewskiej i napisał rozprawę poświęconą prawu rzymskiemu po łacinie, toteż obowiązki polityczne nie przyćmiły jego wrażliwości na naukę i sztukę. Świadectwem tego niech będzie historia jego zniknięcia spowodowana tłumieniem buntów w Gdańsku na krótko przed umówionym z poetą terminem złożenia dzieła, po które udał się specjalnie oddelegowany posłaniec.
Pionierska transkrypcja Antoniego Libery dzieła Kochanowskiego przybliża czytelnikowi zaklętą w niej naukę, która zawiera treści ponadczasowe, ukazane na nowo w świetle współczesnej polszczyzny dzięki wielkiemu talentowi pisarza, który po raz ostatni w tym roku spotkał się z nami na Koszykowej. Dziękujemy za te wyjątkowe spotkania!
Przeczytaj relację ze spotkania poświęconego Odysei
____________
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
Fot. Jacek Łagowski