„Obrazy są najważniejsze, ale ważna jest też historia tej wystawy” – podkreślił dr Piotr Bernatowicz otwierając wystawę Ignacego Czwartosa „Polonia bez cenzury 2”. Od 7 czerwca w Centrum Sztuki Współczesnej w Zamku Ujazdowskim można oglądać jedną z najgłośniejszych w ostatnich latach wystaw polskiej sztuki współczesnej.
W CSW Zamku Ujazdowskim prezentowana jest „Polonia Uncensored 2 / Polonia bez cenzury 2”, wystawa malarstwa Ignacego Czwartosa, zwycięzcy otwartego konkursu na ekspozycję w Pawilonie Polskim w Wenecji – konkursu, którego wynik został unieważniony arbitralną decyzją byłego Ministra Kultury, Bartłomieja Sienkiewicza.
Zaprezentowana w Wenecji „Polonia Uncensored / Polonia bez cenzury” powstała po pierwsze z przekonania o bardzo wysokiej randze artystycznej i intelektualnej malarstwa Ignacego Czwartosa, po drugie z niezgody na próbę politycznego dławienia wolności artystycznej, po trzecie zaś z przekonania, że niepokazanie w Wenecji tej ważnej i aktualnej wystawy polskiego artysty byłoby niepowetowaną stratą dla polskiej kultury.
Co bardzo znaczące, wystawa Ignacego Czwartosa – choć w Wenecji zaprezentowana poza oficjalnym programem Biennale i pozbawiona wsparcia potężnych instytucji promocyjnych – przez media potraktowana została jako jedno z istotniejszych wydarzeń tegorocznego Biennale. Liczba artykułów, recenzji, komentarzy w najważniejszych mediach całego świata, ogromna temperatura dyskusji i znakomite reakcje weneckiej publiczności przeszły najśmielsze oczekiwania organizatorów.
Tym, co szczególnie zaskakiwało gości odwiedzających zaaranżowane na galerię prywatne mieszkanie nieopodal Pawilonu Polskiego w Wenecji była rażąca niezgodność suflowanej w wielu mediach politycznej narracji z tym, co mogli zobaczyć na poruszających swą oryginalnością i siłą obrazach Ignacego Czwartosa. W jaki sposób wizjonerską twórczość artysty medytującego tragiczność niesprowadzalnego do prostych formuł świata, malarstwo przypominające koszmar niemieckiego i rosyjskiego totalitaryzmu, obrazy przestrzegające przed pokusami myślenia nacjonalistycznego i utopijnego można oskarżyć o antyeuropejskość czy neo-faszyzm nie mieściło się odwiedzającym wystawę w głowie.
Pośród wystawionych obrazów szczególną uwagę zwracał ten, który – za sprawą zorganizowanej jeszcze w Polsce nagonki – światowy rozgłos zyskał na długo przed namalowaniem. Chodzi rzecz jasna o przedstawiający Angelę Merkel i Władimira Putina obraz Nord Stream 2. Sądząc z reakcji publiczności trudno o bardziej lapidarne ujęcie istoty współczesnych lęków przed skutkami historycznej amnezji, przed krwawymi efektami opętanej chciwością, krótkowzrocznej polityki, przed żądzą dominacji za wszelką cenę włącznie z pobłażaniem wobec zbrodniczych nacjonalizmów i schlebianiem podnoszącym głowy neo-totalitarnym utopiom.
Jeśli jesteście Państwo ciekawi jak wygląda sztuka szykanowana przez władzę, jeśli chcecie zobaczyć to, czym artystom zajmować się nie wolno, jeśli interesuje Was co wywołuje lęk recenzentów Gazety Wyborczej, Guardiana i New York Timesa – słowem jeśli chcecie wiedzieć dlaczego wenecka wystawa Ignacego Czwartosa wywołała tak wielkie poruszenie – to zapraszamy: przyjdźcie do Zamku Ujazdowskiego!
Ignacy Czwartos – Polonia bez cenzury 2 / Polonia uncensored 2
Kuratorzy: Piotr Bernatowicz, Dariusz Karłowicz
Organizator: Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie
Współpraca: Teologia Polityczna
Wystawa: 7 czerwca – 18 sierpnia 2024