Wchodzenie w największe spory ideologiczne III RP bez namiętności i ciskania gromów z jednoczesną twardą i jednoznaczną ich oceną jest nie lada wyzwaniem. Karłowiczowi to się udało – pisze Jakub Pacan w „Tygodniku Solidarność”, recenzując książkę „Teby-Smoleńsk-Warszawa”, wydaną przez Teologię Polityczną.
W zbiorze esejów „Teby – Smoleńsk – Warszawa. O złudzeniu nietragiczności polityki” Dariusz Karłowicz mierzy się z odwiecznymi dylematami polskiej inteligencji, biorąc pod lupę agendę polityczną ostatnich lat.
Dariusz Karłowicz to autor na mapie współczesnego polskiego konserwatyzmu już właściwie klasyczny. Od lat związany z „Teologią Polityczną”, prezes Fundacji Świętego Mikołaja, która organizuje kampanie społeczne na rzecz potrzebujących, filozof, publicysta i wykładowca podjął się ambitnego zadania recenzenta III RP, posiłkując się tekstami starożytnych filozofów. I okazuje się, że oglądanie politycznej „bieżączki” przez pryzmat tekstów Platona, Sofoklesa czy Eurypidesa potrafi zaskakiwać celnością wniosków i jest jak najbardziej na czasie. Każdy, kto chce się zmierzyć z coraz bardziej pogmatwaną ponowoczesną rzeczywistością z pozycji tradycyjnych, znajdzie u tego myśliciela konserwatywne klucze hermeneutyczne i takież narzędzia oglądu oraz oceny dziejących się obecnie zjawisk społecznych i politycznych.
Dużo miejsca zajmuje w książce polski fenomen o światowym znaczeniu, jakim jest Solidarność zarówno przez to małe, jak i duże „S”, która według autora jest czymś arcypolskim i uniwersalnym zarazem
„Wychodzę od Antygony, bo tekst Sofoklesa – jak mało który, pozwala uświadomić sobie, że żyjemy w polityczności, która nie jest ani bezzałożeniowa, ani bezalternatywna” – pisze autor i przestrzega przed niezachwianą wiarą w postęp kapłanów liberalnej demokracji, „Kreon głęboko wierzy, że proponowana przez niego logika powojennego porządku miasta pozwoli ostatecznie zakończyć epokę nękających Tebańczyków cierpień. Król pada ofiarą najgroźniejszej pokusy polityki – wiary w możliwość położenia kresu bolesnej niedoskonałości wspólnoty (…) Polityk odpowiada za całość, ale całość – zdaje się przestrzegać Hajmon – to nie to samo co jedność (…). Polityk musi słuchać stron, choć ich głosów nigdy nie zdoła zorkiestrować”.
Dużo miejsca zajmuje w książce polski fenomen o światowym znaczeniu, jakim jest Solidarność zarówno przez to małe, jak i duże „S”, która według autora jest czymś arcypolskim i uniwersalnym zarazem. „Jestem głęboko przekonany, że odpowiedź, której udzielił polski Sierpień, kieruje nas w stronę antropologii miłosierdzia, że solidarność w postaci, w jakiej objawiła się w Polsce w 1980 roku, można uznać za rodzaj społecznej manifestacji teologii miłosierdzia. Solidarność to zarazem teologia polityczna i społeczna praktyka miłosierdzia”.
A co ma wspólnego Solidarność z siostrą Faustyną Kowalską i Bożym Miłosierdziem? Okazuje się, że bardzo dużo, dlatego warto sięgnąć po najnowszą książkę Dariusza Karłowicza, choć nie jest on autorem łatwym. Przechadza się jak filozof po współczesności, z zaciekawieniem ogląda ją i zmusza do myślenia. Plusem oglądu, do którego zaprasza czytelnika, jest niezrównany styl, którym opisuje współczesność. Wchodzenie w największe spory ideologiczne III RP bez namiętności i ciskania gromów z jednoczesną twardą i jednoznaczną ich oceną jest nie lada wyzwaniem. Karłowiczowi to się udało.
Autor zostawia nam pewne tezy klucze, którymi możemy posługiwać się jeszcze długo po odłożeniu jego książki na półkę. I ten prezent autora cenię sobie najbardziej. W czytelniku rodzi się smutek po kulturze antycznej, z którą tracimy coraz bardziej kontakt.
Jakub Pacan
Recenzja ukazała się w „Tygodniku Solidarność” nr 46/2020
Przeciw wygodnym złudzeniom – Rafał Woś o książce Dariusza Karłowicza w „Dzienniku Gazecie Prawnej”
Krzysztof Masłoń w „Do Rzeczy” o książce Dariusza Karłowicza „Teby-Smoleńsk-Warszawa”
Polityka jest tragiczna. Inna nie będzie – recenzja Alana Sasinowskiego w „Kurierze Szczecińskim”
Dariusz Karłowicz o swojej książce „Teby – Smoleńsk – Warszawa” [FILM]
Kup książkę „Teby – Smoleńsk – Warszawa” w księgarni Teologii Politycznej